Antisosyal Kişilik Bozukluğu nedir? Belirtileri nelerdir?

Antisosyal kişilik bozukluğu nedir?

Antisosyal kişilik bozukluğu, dürtüsel, sorumsuz, saldırgan davranış, şiddet eğilimi ve genellikle suç teşkil eden davranışlarla ilgilidir. Bunlardan dolayı, zorlu bir kişilik bozukluğu türüdür. Antisosyal kişilik bozukluğu olan biri tipik olarak manipülatif, hilekar ve umursamaz olabilir.

Diğer insanların duygularını önemsemeyabilir. Emmpati becerileri oldukça düşüktür. Diğer kişilik bozukluğu türleri gibi, antisosyal kişilik bozukluğu da var ya da yok olarak değerlendirilmemelidir. Bozukluğun derecesi kişiden kişiye değişebilir.

Ara sıra kötü davranışlar görülebilirken, yasaları çiğnemeye ve ciddi suçlar işlemeye kadar değişebilir. Psikopatların antisosyal kişilik bozukluğunun ileri versiyonu olduğu kabul edilir.

Toplumun genelinde erkeklerin %3’ü ve kadınların %1-i dissosyal kişiliğe eğilim göstermektedir.

Kişilik bozukluğu nedir?

Kişilik bozuklukları, bir kişinin nasıl düşündüğünü, algıladığını, hissettiğini büyük ölçüde etkiler. Başkalarıyla nasıl ilişki kurduğunu etkileyen ruh sağlığı durumudur. Bozukluk denmesinin nedeni kişinin yaşamını büyük ölçüde bozmasındandır. Aynı şekilde çevresindeki insanların yaşamını da olumsuz etkiler.

Antisosyal kişilik bozukluğu belirtileri nelerdir?

Antisosyal kişilik bozukluğu olan bir kişi,

• başkalarının haklarını istismar edebilir, manipüle edebilir veya ihlal edebilir.
• devamlı yalan söyleyebilir
• diğer insanların sıkıntıları hakkında endişe, pişmanlık veya vicdan azabı duymazlar.
• sorumsuzca davranmak ve normal sosyal davranışları göz ardı edebilirler.
• uzun süreli ilişkileri sürdürmekte zorluk çekerler.
• öfkelerini kontrol edemeyebilirler.
• düşünmeden dürtüsel davranmak
• suçluluk duygusundan yoksundurlar.
• Hatalarından ders alamazlar.
• hayatlarındaki sorunlar için başkalarını suçlarlar.
• kolay tahrik veya saldırganlık, başkalarıyla sürekli kavga veya fiziksel saldırılarda bulunma
• yasaları tekrar tekrar çiğneyebilirler.

Antisosyal kişilik bozukluğu olan bir kişinin çocukluk döneminde okuldan kaçma (okula gitmeme), suç işleme (örneğin, suç işleme veya madde kötüye kullanımı) ve diğer yıkıcı ve saldırgan davranışlar gibi davranış bozukluğu geçmişi olacaktır.

Kimlerde antisosyal kişilik bozukluğu görülür?

Antisosyal kişilik bozukluğu genellikle erkeklerde görülür. Antisosyal kişilik bozukluğunun nedeni tam olarak bilinemeyabilir. Genetiğin oldukça önem taşıdığı söylenebilir. Ek olarak, travmatik yaşantılar önemli rol oynar.

Çocuk istismarı veya ihmali gibi travmatik çocukluk deneyimleri önemli bir etkiye sahiptir. Anti sosyal kişilik bozukluğu olan bir kişi genellikle zor aile koşullarında büyümüş olacaktır.

Çocuklukta yaşanan bu tür zorluklar genellikle ergenlik ve yetişkinlik döneminde davranış sorunlarına yol açacaktır.

Antisosyal kişilik bozukluğunun etkileri nelerdir?

Suç teşkil eden davranışlar antisosyal kişilik bozukluğunun önemli bir özelliğidi. Bu bozukluğa sahip bir kişinin suç işleme oranı yüksektir. Hayatının bir döneminde hapse girme ihtimali kuvvetlidir.

Bu ruhsal rahatsızlığı olan kişilerin, bu bozukluğu olmayanlara kıyasla alkol ve uyuşturucu kullanma olasılığının fazla olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, intihar girişimleri sonucunda ölme riskleri de vardır. Dikkatsiz davranışlarından dolayı erken ölme ihtimalleri yüksektir.

Anti sosyal kişilik bozukluğu olan kişilerin yetişkinlik döneminde ilişki sorunları yaşama, işsiz ve evsiz kalma olasılıkları da daha yüksektir.

Antisosyal kişilik bozukluğu olan bir kişiyle ilişki mümkün müdür?

Anti sosyal kişilik bozukluğu olan kişiler uzun süreli ilişkiler veya kalıcı bağlar kuramazlar.

Antisosyal kişilik bozukluğu hem erkekleri hem de kadınları etkileyebilir, ancak erkeklerde daha belirgindir.

Özellikle bir ilişkinin başlangıcında çok dışavurumcu davranışlar antisosyal kişilik bozukluğunun bir göstergesi olabilir, ancak bu aşk değildir. Kişinin hedeflerine ulaşmak için duygularını manipüle etmesidir. Disosyal kişilik bozukluğu ve cinsellik söz konusu olduğunda, cinsellik genellikle alışılmadık bağlamlarda veya aşırı biçimlerde ortaya çıkar.

Antisosyal kişilik bozukluğu teşhisi nasıl konur?

Bir kişiye antisosyal kişilik bozukluğu teşhisi konulabilmesi için genellikle çocukluk ve ergenlik dönemine bakılır. O dönemde davranışsal farklılıklar gözlemlenir. Travmatik yaşantılar ele alınır ve ayrıntılı bir psikolojik değerlendirmeden sonra teşhis edilir.

• tekrar tekrar yasaları çiğnemek
• tekrar tekrar hilekar veya dolandırıcı olmak
• dürtüsel olmak veya
• sonrasını düşünmeden kontrolsüz hareket etmek
• sinirli ve agresif olmak
• kendilerinin veya başkalarının güvenliğini göz ardı etmek
• sürekli olarak sorumsuz olmak
• pişmanlık eksikliği

Bu belirtiler kişinin günlük kişiliğinin ve davranışlarının bir parçası olduğunda sorun teşkil eder. Kişilik bozukluğunu düşündürür.

Antisosyal kişilik bozukluğu Testi

Kişilik bozukluğunu teşhis etmek için terapistler ve psikiyatristler Geliştirilmiş Klinik anketlerden yararlanırlar. Kişilik bozukluklarının teşhisinde karşılaşılan en önemli sorunlardan biri, bu durumdan etkilenen kişilerin genellikle terapistin kendilerinden ne duymak istediğini bilmeleri ve buna göre cevap vermeleridir. Yine de kişinin gerçekçi bir tanımını yapabilmek için terapistler genellikle yakınlarından da bilgi isterler.

Terapist veya psikiyatrist aşağıdaki soruları sorabilir:

• Kolay sinirlenen ve çabuk saldırganlaşan biri olduğunuz izlenimini mi edindiniz?
• Başkalarını incittiğinizde kendinizi kötü hissediyor musunuz?
• Sosyal normları veya yasaları ihlal ettiğinizde kendinizi suçlu hissediyor musunuz?
• Uzun vadeli ilişkiler kurmakta zorlanıyor musunuz?

Antisosyal kişilik bozukluğu ve diğer hastalıklar ile bağlantısı

Kişilik Bozukluğu olan kişiler genellikle aynı zamanda aşağıdaki ruhsal hastalıklardan da muzdariptir:

• Anksiyete bozuklukları
• Depresyon
• Madde bağımlılığı
• Dürtü kontrol bozuklukları
• Borderline kişilik bozukluğu
• Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB)

Özellikle alkol gibi ruh sağlığını etkileyen maddelerin kullanımı, antisosyal kişilikle güçlü bir şekilde bağlantılı görünmektedir.

Antisosyal kişilik bozukluğunun tedavisi var mıdır?

Antisosyal kişilik bozukluğunun (A S P D ) ömür boyu süren bir bozukluk olmasından endişe edilir. Ancak durum her zaman böyle değildir. Herkes için mümkün olamasa da gerekli terapi ve tıp tedavisiyle tedavi edilebilir.  Ancak kişinin işbirliği tedavinin başarısı için çok önemlidir.

• Antisosyal kişilik bozukluğu, tedavi edilmesi en zor kişilik bozukluğu türlerinden biridir.
• Antisosyal kişilik bozukluğu olan bir kişi de tedavi aramakta isteksiz olabilir.
• Terapiye ancak mahkeme kararıyla başlayabilir.
• Kişinin ailesi ve arkadaşları genellikle tedavi ve bakımıyla ilgili kararların alınmasında aktif bir rol oynayabilir.
• Madde bağımlılı konusunda ayrıca tedavi alması gerekebilir.

Tedavi sürecinde uzun süreli terpiler çok önemli bir yer tutar. Terapiye devam etme oranı çok düşüktür. Gerekli durumlarda ilaç desteği de verilmektedir.

Dengemin uzman kadrosu antisosyal kişilik (ASPD) sorunlarıyla ilgili size danışmanlık verebilir. Kişilik bozuklukları alanından uzman psikologlardan destek almak için zaman kaybetmeyin.

Dengemle ruhunuza iyi bakın!

Diğer Makaleler:

• Pasif Agresif Kişilik Bozukluğu nedir?
• Borderline kişilik bozukluğu nedir?
• Narsist Kişilik Bozukluğu ve tedavisi nedir?
• Antisosyal ne demek?

Kaynaklar:

Mayo Clinic Staff. (n.d.). Antisocial personality disorder. Mayo Clinic.