dengem, Borderline kişilik bozukluğu nedir?

Borderline kişilik bozukluğu nedir?

Borderline kişilik bozukluğu (BPD) bir ruh sağlığı bozukluğudur. İnsanların düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını etkiler. Hayatın her alanında başa çıkmalarını zorlaştırır. Tedavi edilebilir ancak uzun ve zorlu bir süreç olabilir.

Dengem Nasıl Kullanılır? Psikoloğunuzla görüşmeye böyle başlayabilirsiniz.

dengem, Borderline kişilik bozukluğu nedir?

dengem'in psikologları bir tık uzağınızda ve sorunlarınızı çözmenizde size yardımcı olmaya hazır.

Borderline kişilikler nasıldır?

Hepimiz dünyayı farklı gözlerle görürüz. Ancak borderline kişilik bozukluğu olan bir kişi kendisine ve çevresine karşı anormal derecede çarpık bir bakış açısına sahiptir ve kontrol edilemeyen duygular hissederler.

Bu da onları çok sıkıntılı ve öfkeli yapabilir. İlişkilerinde sorun yaşarlar. Kendilerini rahat hissetmekte zorlanırlar. Çok dürtüsel olabilirler. Kaotik yaşamlar sürebilirler. Bir baş etme yolu olarak kendilerine kasıtlı olarak zarar verebilirler.

 

Borderline erkeklerin ve borderline kadınların farkları nedir?

Borderline erkek özellikleri

Borderline erkeklerin ve borderline kadınların dünyaya ve çevrelerindekilere yaklaşımlarında farklılıklar görülür. Erkeklerin daha fazla madde bağımlılığı, antisosyal özellikler sergilediği görülür.

Borderline kadın özellikleri

Kadınların ise daha fazla yeme bozukluğu sergilediği görülür. Borderline bozukluğu olan erkeklerin madde bağımlılığı rehabilitasyon hizmetlerine başvurma olasılığı kadınlardan daha yüksektir. Ancak ilaç tedavisi ve psikoterapi hizmetlerine başvurma olasılığı kadınlar da daha yüksek olduğu görülür.

 

Borderline belirtileri nelerdir?

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok farklı Borderline semptomları veya özelliği vardır:

  • içinde boşluk hissetmek
  • düşük özgüven
  • güçlü, ezici duygular
  • anksiyete, öfke ve depresyon patlamaları
  • yoğun ruh hali değişimleri
  • insan ilişkilerinde, aile arkadaş ve sevilen kişilerle çalkantılı ilişkiler
  • diğer insanları idealize etmek ve değersizleştirmek arasında gidip gelmek
  • yalnız kalma korkusu ve terk edilmekten kaçınmak için çılgınca girişimler
  • dengesiz ve çarpık benlik imajı veya benlik duygusu
  • ihmal edilmiş, yalnız, yanlış anlaşılmış, kronik olarak boş veya sıkılmış hissetmek
  • kendinden nefret etme ve kendinden tiksinme duyguları
  • başa çıkma mekanizması olarak kesmek gibi kendine zarar verme
  • intihar düşünceleri veya intihar girişimleri
  • güvenli olmayan seks, yasadışı uyuşturucu kullanımı, kumar, aşırı yemek yeme, dikkatsiz araç kullanma veya aşırı harcama gibi dürtüsel ve risk alma davranışları
  • siyah ve beyaz düşünme
  • genel olarak uyum sağlama zorluğu
  • gerçeklikten kopuk hissetmek
boderline, Borderline Persönlichkeitsstörung, borderline beziehung | dengem

Borderline kişilik bozukluğuna ne sebep olur?

Çoğu ruh sağlığı bozukluğunda olduğu gibi, borderline kişilik bozukluğunun nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Muhtemelen genler ve sağlıksız yaşam deneyimlerinden kaynaklanmaktadır.

Başka bir ruh sağlığı rahatsızlığına sahip olmak etkili olabilir. Ayrıca çocukluk döneminde istismar veya ihmale maruz kalmak bazı kişilerin borderline kişilik bozukluğu geliştirme olasılığını artırabilir. Ancak bu özelliklere sahip herkes borderline kişilik bozukluğu yaşamayacaktır. Bazı kişilerde, stresli bir olay neden olabilir.

Borderline tedavisi ne zaman olmalı?

Siz de veya tanıdığınız birinde borderline kişilik bozukluğu varsa veya olduğundan şüpheleniliyorsa, yardım almak önemlidir. Siz veya tanıdığınız biri aşağıdaki durumlarda bir doktora görünmelisiniz:

  • Krizde hissetmek
  • duygusal sıkıntı belirtileri göstermek (çok üzgün, kızgın veya endişeli olmak)
  • kendine zarar vermek
  •  intihar hakkında düşünmek veya konuşmak

Borderline kişilik bozukluğu olan kişiler kendine zarar verme ve intihar riski altındadır. Ancak bu bozukluğa sahip herkes kendine zarar vermez. Siz de veya tanıdığınız birinde varsa ve acil bir intihar tehlikesi olduğunu düşünüyorsanız en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

 

Borderline nasıl teşhis edilir?

Sizde veya tanıdığınız birinde borderline belirtileri olduğunu düşünüyorsanız, ilk adım doktorunuza görünmektir. Teşhis konulması haftalar veya aylar sürebilir. Bir sağlık uzmanının önce sizi doğru bir şekilde tanıması gerekir.

Mevcut semptomlar, intihar girişimleri gibi geçmiş öyküler, tıbbi geçmiş, ilişkiler ve çocukluk travması gibi aile geçmişi hakkında sorular cevaplanmalıdır. Eksiksiz bir ruh sağlığı değerlendirmesi yapmaları gerekecektir.

 

Borderline kişilik bozukluğu nasıl anlaşılır?

Borderline (Sınırda) kişilik bozukluğu teşhisi konulabilmesi için aşağıdakilerden en az 5 tanesine sahip olmanız gerekir (borderline kişilik bozukluğu özellikleri):

  • terk edilmekten kaçınmak için çılgınca çabalar
  • diğer insanlarla sürekli olarak yoğun ve dengesiz ilişkiler,
  • insanları idealize etme ve değersizleştirme arasında gidip gelme
  • çarpıtılmış benlik imajı veya benlik duygusu
  • kendine zarar verme potansiyeli olan en az 2 dürtüsel davranış
  • devam eden kendine zarar verme davranışı, intihar davranışı veya tehditleri
  • saatler ila günler süren yoğun duygular
  • uzun süreli, kronik boşluk hissi
  • yoğun ve uygunsuz öfkeyi kontrol etmede zorluk
  • gerçeklikten kopuk hissetmek veya paranoyak düşüncelere sahip olmak

Ergenlerde borderline kişilik bozukluğu belirtileri görülmeye başlanabilir. Ancak tanı konması için 1 yıl veya daha uzun süre şiddetli belirtilere sahip olmaları gerekir. Bu belirtilerin günlük işlevselliği sürekli olarak engelleyecek kadar bozması beklenir.  Sınırda kişilik bozukluğu semptomları gösteren bir genç, tipik bir huysuz gençten çok daha şiddetli ve uzun süreli semptomlara sahiptir.

dengem, Borderline kişilik bozukluğu nedir?

Borderline bozukluğa eşlik eden sorunlar nelerdir?

Borderline kişilik bozukluğu nadiren tek başına teşhis edilir. Yaygın eşlik eden bozukluklar şunları içerir:

  • depresyon veya bipolar bozukluk
  • madde bağımlılığı
  • yeme bozuklukları
  • anksiyete bozuklukları

Sınırda kişilik bozukluğu, başarılı bir şekilde tedavi edildiğinde, diğer bozukluklar da genellikle iyileşir. Ancak bunun tersi her zaman doğru değildir. Örneğin, depresyon semptomlarını başarılı bir şekilde tedavi edebilir ve yine de bordeline kişilik bozukluğu ile mücadele edebilirsiniz.

 

Narsistik ve Borderline Kişilik Bozuklukları Arasındaki Benzerlikler Nelerdir?

Her iki bozukluğun altında yatan temel sorun güvensizliktir. Yüzeyin altında o kadar ezici korkular vardır. bunlar bireyin kendisine ve başkalarına ilişkin algılarını bozar. Sonuç olarak, borderline kişilik bozukluğu ve narsisistik kişilik bozukluğu olan kişilerin her ikisi de yıkıcı ilişki kalıpları yaşama eğilimindedir.

Terk edilme her iki durumda da ortaktır. Borderline kişilik bozukluğu olan biri, yoğun terk edilme korkularını birini uzaklaştırarak dışa vurabilir. Öte yandan, narsisistik kişilik bozukluğu olan birinin bir başkasını terk eden kişi olma olasılığı daha yüksektir. Belki de bir başkası onu terk etme şansı bulmadan önce bunu yapmayı tercih ettikleri için veya başka bir şekilde üstünlük görünümlerini pekiştirmek ister.

Borderline ve narsistik (borderline narsist) kişiler hayatlarının çoğunu izole bir şekilde geçirebilirler. Kişiler arası zorluklar, dürtüsellik veya kibir nedeniyle bir işte tutunmakta da zorlanabilirler. Her iki bozukluğa sahip kişilerin de ruh hallerini düzenlemekte zorluk çekmeleri mümkündür.

Depresyon, anksiyete, bipolar, madde kullanım bozuklukları, yeme bozuklukları gibi eş zamanlı bozukluk riskleri yüksektir. Diğer pek çok kişilik bozukluğunda olduğu gibi, borderline veya narsisistik kişilik bozukluğu olan kişilerin sıkıntıları için tedavi aramaları pek olası değildir.

Aslında, bozuk bakış açılarına inanırlar. İnançlarının temelsiz olduğunu görmeleri pek olası değildir. Sonuçta, her iki bozukluk da derin güvensizlikleri ve korkuları çözmeye başlamak için yeterli zaman ve sabır gerektirir.

Bu bozukluklar arasındaki temel farklar nelerdir?

Bipolar bozukluğu olan bir kişi manik veya depresif bir dönemde olmadığında, borderline kişiliğin göstermediği bir istikrar gösterir. Bir bipolar kişi geçiş dönemleri arasındaysa, dünyada oldukça iyi işlev görebilirler. Hastalık dönemlerinden rahatsız olabilecek derinlemesine ilişkilere sahip olabilirler. Ancak atak yaşamadıklarında, borderline kişide görmediğiniz bir istikrara sahiptirler.

Bipolar bozukluk daha çok sinir sisteminin biyolojisine dayanır. İlaç tedavisine daha duyarlıdır. Borderline patolojisi, beyin ve sinir sistemine dayalıdır. Ancak, ek olarak zihnin psikolojik süreçlerinden, güçlü bir şekilde etkilenir. Bipolar daha biyolojik bir durumdur. Borderline bozukluklar, derin köklü psikolojik yönlerden etkilenir. Dünyayı görme, kendini ve başkalarını algılama şekilleriyle ilgilidir.

Bipolar bozukluktaki ruh hali dalgalanmaları borderline’a göre daha rastlantısaldır. Olaylarla daha az ilişkilidir. Bipolar bozukluğu olan kişiler bir atak sırasında tetikleyici bir tepki verebilir. Atak dışında sorun olmayabilir. Borderline kişi her zaman tetikleyici bir tepki verir.

boderline, Borderline Persönlichkeitsstörung, borderline beziehung | dengem

Borderline ve madde bağımlılığı ile nasıl başa çıkılır?

Borderline kişilik bozukluğu sıklıkla madde bağımlılığı ile birlikte görülür. Bunun muhtemel nedeni, kişilerin kendi kendilerini tedavi etmenin bir yolu olarak maddelere yönelebilmeleridir. Bir taraftan borderline tedavisi gören kişi diğer taraftan bağımlılık tedavisi alması gerekebilir.

Borderline kişilik bozukluğu nasıl tedavi edilir?

Borderline kişilik bozukluğu tanısı konulduktan sonra, borderline kişilik bozukluğu tedavisi bir ruh sağlığı uzmanı tarafından yönetilir. En etkili tedavi, ilaç desteği destek ve psikolojik terapiyi birleştirir. İlaç bazı durumlarda yardımcı olabilir. Ancak Sınırda kişilik bozukluğunun ana tedavisi için yeterli değildir.

İlaçlar bazı semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Doğrudan borderline kişilik bozukluğunun kendisini iyileştirmeye yetmez. Borderline kişilik bozukluğu olan kişide bipolar bozukluk, anksiyete bozukluğu veya depresyon gibi başka ruh sağlığı bozuklukları da varsa ilaç yararlı olabilir. Ek olarak psikoterapi gerekir.

Psikoterapi nasıl tedavi eder?

Psikoterapi, borderline kişilik bozukluğu için ana tedavi türüdür. Yanında kendinizi güvende hissedeceğiniz bir terapist bulmak önemlidir. Sizi anlayan, kabul edildiğinizi ve anlaşıldığınızı hissettiren biri olmalıdır. Terapiye bağlılık göstermek ve düzenli devam etmek gerekir. Borderline kişilik terapistini yüceltebilir ve değersizleştirebilir. Bir belirti olarak psikoloğuna tutarsız davranabilir.

Yardımcı olabilecek birkaç terapi örnekleri şunları içerir:

Özellikle Sınırda kişilik bozukluğunu tedavi etmek için geliştirilmiş olan terapi, diyalektik davranış terapisidir. Diyalektik davranış terapisi, farkındalık, kişilerarası ilişkiler ve duygu düzenlemesine odaklanan bir yaklaşıma sahiptir.

Şema terapi, kendini ya da dünyayı sağlıklı algılamanın yollarını öğreten terapi yöntemidir.

Ağır vakalarda, borderline kişilik bozukluğu olan bir kişinin hastaneye gitmesi gerekebilir. Bu genellikle  kendilerine veya başkalarına zarar verme riski olan kişiler için kısa vadeli bir önlem olarak tavsiye edilir.

Borderline kişilik bozukluğu olan kişilerin aileleri ve arkadaşları da terapiyi, sevdiklerine bakmakla başa çıkmalarına yardımcı olmak için yararlı bulabilirler. Bordeline bir yakınınız varsa sizin de terapiye ihtiyacınız olabilir.

Bordeline eşiniz veya yakınınız varsa nasıl davranmalısınız?

Sevdiğiniz kişinin borderline kişilik bozukluğu ile nasıl başa çıkacağınızı öğrenmenizde fayda olacaktır.

  • hastalık hakkında bilgi edinmek,
  • duygularını onaylamak,
  • beklentilerinizi basitleştirmek,
  • sorumluluğa teşvik etmek,
  • sınırlar koymak,
  • intihar veya kendine zarar verme tehditlerini ciddiye almak sevdiğiniz kişiyle ilişkinizde önemli bir fark yaratabilir.

Sevgi tek başına borderline bozukluğu “düzeltemez”. Tedavi bulmalarına yardımcı olmanız gerekir. Aynı zamanda kendiniz için de destek bulmayı unutmamanız çok önemlidir.

Borderline kişilikle nasıl başa çıkacağınızı öğrenmelisiniz. Birlikte iyileşmeye giden bir yol çizebilirsiniz. Sevdiğiniz kişiyle yaşayabileceğiniz birçok sorunu önleyebilirsiniz.

Wut, wütend, sinirlenmek, öfkelenmek, agression, agressiv, agresif | dengem

Borderline ile Başa Çıkmak için ne yapılabilir?

Borderline kişilik bozukluğu ile yaşamak ve başa çıkmak kişisel bir süreçtir. Kişiler kendileri için neyin işe yaradığını bulmak için zaman ayırmalıdır. Herkes için farklı olabilir. Borderline kişilik bozukluğu ile yaşamak şu şekilde daha kolay hale getirilebilir:

Fiziksel aktiviteye katılmak. fiziksel aktivite duygularınız üzerindeki kontrolünüzü yeniden kazanmanızı sağlayabilir. Kendinizi dengelemenize yardımcı olabilir. Koşu, bisiklete binme veya yoga gibi aktiviteler faydalı olabilir.

Kendinize zaman ayırın. Sosyal kapanma zararlı olsa da, ara sıra diğer insanlardan uzak durmak iyi bir başa çıkma becerisi olabilir. Yalnız kalmak için zaman ayırın. Diğer insanların etkisi olmadan yeniden şarj olun. Kendinizi öfkeli ya da duygularınızı kontrol edemez halde hissediyorsanız, tek başınıza kalmak yardımcı olabilir.

İnsanlar hakkında düşüncelerinizi yazmak, günlük yazmak. Bazı duyguları dışarı çıkarmak sakinleşmenizi sağlar. Bir kişiye veya duruma karşı ne hissettiğinizi yazmak duygularınızı yönetmenizi sağlar. Böylece  ilişkilerinizi etkilemeden kendinizi ifade edebilirsiniz. Yeniden okumak için kendinize zaman tanımış olursunuz.

Mola vermek. Kendinizi stresli bir durumdan geçici olarak uzaklaştırmak iyi gelir. Öfke ve saldırganlık duygularını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Meşgul olmak. Mevcut duygularınızdan uzaklaşmak için bir şeyler yapabilirsiniz. Böylece zihniniz

elinizdeki belirli göreve odaklanabilir. Duygularınızı daha iyi yönetebilirsiniz.

 

Dengem borderline kişilik bozukluğu için nasıl yardım sağlayabilir?

Öncelikle tedaviye ihtiyacınız olduğunu kabul etmeniz gerekmektedir. Bu farkındalıktan sonra terapi işe yarayabilir. Aksi halde, tedavi işe yaramayacktır. Çünkü, borderline bozukluğu olan kişiler tedaviye devam etmeyecektir.

Dengemin kişilik bozuklukları alanında uzman psikologları bulunmaktadır. Bu psikologlardan alacağınız online terapiler size iyi gelebilir.

Psikoloğunuzu tanımanız ve güven duymanız açısından ön görüşmeler işe yarayabilir. Üstelik anadilinizde kendi kültürünüz de Türk psikolog lardan destek alabilirsiniz.

Dengem web sitesini ziyaret etmeyi unutmayın ! Çünkü bizim için değerlisiniz.

Kaynaklar:

  1. National Institute of Mental Health (NIMH): BPD
  2. Mayo Clinic: Borderline Personality Disorder
  3. National Alliance on Mental Illness (NAMI): Understanding  B P D