Çocuklarda Hayali Arkadaş Çağırma Nedenleri ve Etkileri

Hayali arkadaş nedir?

Hayali arkadaş, bir çocuğun hayalinde var olan ve gerçekmiş gibi etkileşime girdiği bir karakterdir. Hayali bir arkadaş edinmek çocuğun gelişim sürecinin doğal bir parçasıdır. Çocukların duygularını işlemesine, sosyal becerilerini geliştirmesine ve kendi dünyalarını anlamasına yardımcı olur. Özellikle gerçek oyun arkadaşlarını özlediklerinde veya belirli sorunlarla karşılaştıklarında, çocuklar için duygularını ifade etmenin ve içinde bulundukları durumlarla başa çıkmanın bir yoludur.

Ebeveynler için, çocuklarında hayali bir arkadaşın ortaya çıkması başlangıçta şaşkınlığa yol açabilir, hatta korkutucu olabilir. Bu durumun normal olup olmadığı ya da çocuklarının gerçek arkadaşlar edinmekte sorun yaşayıp yaşamadığı konusunda kaygılanabilirler. Ancak, hayali karakterlerin çocuğun duygusal zekasının ve geniş hayal gücünün bir göstergesi olduğunu anlamak önemlidir. Çoğu zaman bu durum geçicidir ve çocuğun sağlıklı büyüme sürecinin bir parçasıdır.

Hayali Arkadaşın Sebepleri Nelerdir?

Çocuklarda hayal ürünü bir arkadaş edinme nedenlerinin pek çok nedeni vardır ve bunlar genellikle hayal gücünün ve duygusal zekanın gelişimiyle ilişkilidir. Bunların başlıca nedenleri arasında şunlar yer almaktadır:

• Aşırı korumacı ebeveynler: Aşırı korumacı bir ortamda büyüyen çocuklar kendi kararlarını verme biçimi veya kendini bağımsız göstermek için görünmez bir arkadaş geliştirirler. Bu, çocuğun yaşadığı ortamdaki bağımsızlığının kısıtlanmasına karşı bir tepki olabilir.
• Tek büyüyen çocuklar: Sürekli oyun arkadaşı olmayan yada kardeşleri olmayan tek çocuklar hayal ürünü bir arkadaş yaratma eğilimindedir. Bu, arkadaşlık ve sosyal etkileşim ihtiyacını karşılamaya yönelik bir arkadaş görevi görür.
• Akranları tarafından dışlanma: Akranları tarafından dışlanan veya anlaşılmadığını hisseden çocuklar hayali bir arkadaşa yönelebilir. Bu onlara kendilerini güvende ve anlaşıldıkları hissini sağlar.
• Duygu ve olayları anlama: Çocuklar duygularını anlatmakta veya karmaşık olayları anlamakta güçlük çektiklerinde, kendilerine görünmez bir arkadaş edinebilirler. Görünmez arkadaş, çocukların duygu ve düşüncelerini anlatabilecekleri bir dinleyici ve sırdaş görevi görür.
• Çocukların özerkleşme ve kontrol ihtiyacı: Yetişkinlerin kontrolündeki bir ortamda hayal ürünü bir arkadaş, çocuklara kendi ortamlarında özerkleşme ve kontrol sahibi olma imkanı sunar.
• Yaratıcılık duygusu: Çocukların doğaları gereği hayal gücü yüksektir. Hayal gücü yüksek ve yaratıcılığı gelişen çocuklarda, görünmez bir oyun arkadaşı onların hayal gücünün bir başka yönü olabilir.
• Sosyal Faktörler: Çocukların sosyal yönü oldukça güçlüdür. Ancak sosyalleşme imkânı kısıtlı ya da olmadığında. Çocuklarda hayali dostluk durumu gözlemlenebilmektedir.
• Boşanma, taşınma, istenmeyen okul değişiklikleri ya da yas gibi travmalar yaşayan çocuklar stres veya travma yaratabilir. Bu gibi durumlarda hayali arkadaş çağırma ortaya çıkabilmektedir.

Çocuklarda Hayali Arkadaş Ne Zaman Başlar?

Hayal ürünü arkadaşlar çocuklarda genellikle 2 ila 3 yaşlarında ortaya çıkmaya başlar. Çocukların hayal ürünü arkadaşlar uydurmaya başladığı bu aşama, genellikle dil becerilerinin gelişmesi ve hayal güçlerinin artmasıyla aynı zamana denk gelir.

Hayal ürünü arkadaşların ortaya çıkma yaşı genellikle okul öncesi çağda olsa da, daha büyük çocuklarda da, özellikle 7 veya 8 yaşına kadar ortaya çıkabilirler. Bununla birlikte, her çocuğun kendine özgü olduğunu ve hayal ürünü arkadaşların gelişiminin çocuktan çocuğa farklılık gösterebileceğini unutmamak önemlidir.

Hayali Arkadaş Tehlikeli Midir?

Çoğu durumda hayali arkadaş çağırma tehlikeli değildir ve çocuğun gelişiminin normal bir parçası olarak kabul edilir. Hayali ürünü arkadaşlar çocukların sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabileceği gibi çocukların yaratıcılıklarını geliştirir. Ancak, ebeveynlerin dikkatli olması gereken bazı durumlar vardır:

• Çocuk gerçeklikle bağını kaybettiğinde: Bir çocuk hayali arkadaşı ile gerçek dünya arasında ayrım yapmakta zorlandığında veya hayal ürünü arkadaş çocuğu gerçek arkadaşlıklardan ve faaliyetlerden alıkoyan baskın bir varlık haline geldiğinde.
• Olumsuz etkiler: Hayali arkadaş çocuğu tehlikeli veya uygunsuz davranışlarda bulunmaya teşvik ediyorsa veya çocuk hayal ürünü arkadaşının kendisini tehdit ettiğini veya korkuttuğunu ifade ediyorsa.
• Sosyal izolasyon: Çocuğun gerçek arkadaşlıklar kurmayıp bunun yerine sadece hayal ürünü arkadaşına güveniyor olması.
• Duygusal sorunlar: Hayali arkadaş daha derin duygusal sorunların veya travmanın bir işareti gibi göründüğünde.

Bu gibi durumlarda, çocuğun gereken desteği almasını sağlamak için çocuk psikologları veya terapistleri ile görüşülmesi önerilmektedir.

Hayali Arkadaşların Arkasındaki Psikoloji Nedir?

Hayali arkadaşların arkasındaki psikoloji aslında oldukça basittir. Çocuklar hayal ürünü arkadaşlar yarattıklarında, bunu genellikle hayal güçleri çok güçlü olduğu için yaparlar. Hayali arkadaşlarıyla oynarlar, onlarla konuşurlar ve tıpkı gerçek arkadaşlarıyla olduğu gibi maceralar yaşarlar. Bu, onların insanlarla nasıl ilişki kuracaklarını öğrenmelerine yardımcı olur ve onlara duygu ve düşüncelerini paylaşacakları birini verir.

Genel olarak, hayali arkadaş çağırma çocukların büyüme ve dünyayı anlama biçimlerinin normal ve sağlıklı bir parçasıdır. Çocukların hayal güçlerinin geliştiğini ve yaratıcı olduklarını gösterir ve duygularıyla ve hayatın zorluklarıyla başa çıkmalarına yardımcı olur.

Çocuklarda Hangi Tür Hayali Arkadaşlar Olur?

Çocuklarda hayali arkadaş türü çocuğun hayal dünyasına göre değişkenlik göstermektedir. Dolayısıyla Hayal ürünü arkadaşlar, insan figürlerinden hayvanlara, fantastik veya peri masalı yaratıklarına kadar pek çok şekilde olabilir. Bazen çocuğun hayal gücüne ve ilgi alanlarına bağlı olarak değişken biçimlerde de olabilirler.

Hayali Arkadaşın Faydaları Nelerdir?

Çocuklarda hayali arkadaş çağırma tehlikeli bir hal almadığı takdirde çoğu zaman faydalıdır. Bu doğrultuda çocuklukta hayal ürünü olan arkadaşın faydaları arasında şunlar yer almaktadır:

• Hayal ürünü arkadaşları olan çocuklar kendilerini yalnız hissettiği zamanlarda destek sağlamaktadır. Dolayısıyla çocuğun hayali arkadaşıyla vakit geçirmesi çocuğun yalnızlık hissini azaltmaktadır
• Hayal ürünü arkadaşıyla oyunlar oynayan çocuklar yaratıcı düşünme, senaryo yazma ve hikâye geliştirme gibi konularda becerilerini geliştirmektedir.
• Pek çok çocuk hayali arkadaşıyla muhabbet etmektedir. Bu nedenle çocuğun sosyal becerileri de gelişmektedir. Yani çocuk hayali arkadaşıyla edindiği becerileri gerçek arkadaşlarıyla da oyun oynarken kullanabilmektedir.
• Çocuklarda hayali arkadaş ile kurulan iletişim çocuğun duygusal becerilerinin gelişimini olumlu yönde etkilemektedir. Yani çocuk ebeveynlerine ya da insanlara anlatamadığı şeyleri hayali arkadaşlarıyla paylaşabilmektedir. Bu doğrultuda kendi duygusal dünyasını ve düşüncelerini verimli bir şekilde ifade etmeyi öğrenmektedir.

Aileler Çocuğa Nasıl Yaklaşmalıdır?

Ebeveynlerin çocuklarda hayali arkadaş durumuyla karşılaşması oldukça olası bir durumdur. Bu tarz durumlarda hayali arkadaşın yansıttığı duygu ve hareketlerin anlaşılmaya çalışılması gerekmektedir.

Çünkü çocuğunun duygularını anlamayıp ona yardım etmeyen ebeveynler çocuğun gelecek günlerde ebeveynlerine ihtiyaç duyduğu zamanlarda onlara başvurmasını engellemektedir. Bu durum çocuğun yalnızca olumlu davranışlarından dolayı sevildiğini düşünmesiyle sonuçlanmaktadır. Dolayısıyla ebeveynlerin hayal ürünü olan arkadaşı reddetmemeleri önerilmektedir. Çünkü hayal ürünü olan arkadaş çocuğun sorunlarını anlamada önemli bir anahtardır.

Aileler Ne Zaman Yardım Almalıdır?

Çocuğun hayali arkadaşının 7 yaşından sonra da devam etmesi, başka çocuklarla iletişim halinde olmaktan kaçınması, gerçek dünyada bir şeyler yapmaktan kaçınıp hayal ürünü arkadaşı ile vakit geçirmesi ve çocuğun rutin hayatının olumsuz etkilenmeye başlaması gibi durumlarda çocuklarda hayali arkadaş konusunda uzman desteği alınmalıdır.

dengem

Diğer Makaleler:

Eyvah, çocuğum yalan söylüyor!

3 Yaş Sendromu nedir ve Ebeveynler neler yapabilir?

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Nasıl Olmalıdır?

Kaynaklar:

Imaginary Companionships in Childhood and Their Impacts on Child Development,  Z. Akpakir 2021