Eyvah, çocuğum yalan söylüyor!
Çocuklarda yalan söylemek hatalı bir sorun çözme becerisidir. Çocuğunuzu yalan söylerken ilk kez yakaladığınızda endişe yaşayabilirsiniz. Kızgın ve sinirli hissetmeniz de doğaldır. Ancak gerçek şu ki, Çocuklarda yalan söylemek normal bir çocuk davranışı sorunudur. Çoğu çocuk için bu bir karakter kusuru değildir. Bir ahlak sorunu da değildir. İleri yaşlarına kadar devam ederse bir soruna dönüşebilir. Dönem dönem çocukların yalana başvurduğu görülebilir.
Dengem Nasıl Kullanılır? Psikoloğunuzla görüşmeye böyle başlayabilirsiniz.
dengem'in psikologları bir tık uzağınızda ve sorunlarınızı çözmenizde size yardımcı olmaya hazır.
Çocukların yalan söylemesinin 9 nedeni
1. Yalan söylemek bir çözüm yoludur! Yalan söylemek bir sorunu çözmek için buldukları bir çözüm yoludur. Sağlıksız ve etkisiz bir yoldur. Altta yatan bir sorunu çözmek yerine, çocuğunuz bu konuda yalan söyler. Çünkü bunu nasıl yapacağını bilemez. Çocuğunuz ev ödevini tamamlamazsa, bu sorunu yalan söyleyerek çözebilir. Ve size tamamladığını söyleyerek çözer.
Çocuğunuz zamanından önce eve gitmezse, bunun nedeni hakkında yalan söyler. Ya da nerede olduğu veya kiminle olduğu hakkında. Çocuklar için yalan, sonuçlarla yüzleşmek yerine onlardan kaçınmak için kullanılır.
2. Çocuklar tepki görmemekten için yalan söyler! Çoğu zaman çocuklar ebeveynlerin kızmasından korkarlar. Diyelim ki yapmamaları gereken bir şey yaptılar. Belki bir kuralı çiğnediler. Ya da ev işleri gibi yapmaları gereken bir şeyi yapmadılar. Eğer başka bir çıkış yolları yoksa, sonuçlarına katlanmak yerine yalan söylerler.
3. Çocuklar Ebeveynlerinden Ayrılmak İçin Yalan Söyler! Çocuklar bireyselleşmeye ihtiyaç duyarlar. Buna bireyleşme diyebiliriz. Bu oldukça sağlıklı ve normaldir. Bazen önemsiz gibi görünen şeyler hakkında bile gereksiz yalanlar söyleyebilirler. Bu durum anne babalar için şaşırtıcı olabilir. Aslında bu durum ebeveynlerin bireyselleşmesine izin vermemesinden kaynaklanabilir.
Ebeveynlerin zorlansalar bile çocukların özel alanlarına girmemelerinde fayda olacaktır. Gereksiz yere yapılan yardım çocuğun gelişimini engeller.
4. Ev kurallarının katı olması çocuğu etkiler! Çocuklar ev kurallarının çok katı olduğunu düşündüklerinde yalana başvurabilirler. Onlara uymamaya karar verdiklerinde yalan söylerler.
5. Çocuklar Kimlik Oluşturmak İçin Yalan Söyler! Çocuklar yalan söylemeyi bir kimlik oluşturmak için kullanırlar. Kendisini olmak istedikleri kişi gibi gösterebilirler.
6. Akran baskısına yanıt olarak akranlarını etkilemek için yalanı kullanılabilir! Çocuğunuz, kendisini daha etkileyici göstermek için yalan söyleyebilir. Yaptığını söylediği ama yapmadığı şeyler hakkında akranlarına yalan söyleyebilir. Bu alışılmadık bir durum değildir.
7. Çocuklar Dikkat Çekmek İçin Yalan Söyler! Çocuğunuz küçükken ve yalanlar önemsiz olduğunda, bu davranış sadece biraz dikkat çekme yolu olabilir. Bu normaldir. Ebeveynlerin dikkatini sağlıklı yoldan çekemediklerinde sağlıksız yollara başvurabilirler.
8. Oyun içinde yalan söyleyebilirler! Küçük çocuklar da hayali oyunlar sırasında hikayeler uydururlar. Bunun yalan söylemek değil, hayal güçlerini kullanmaları olarak düşünülmelidir. Çevrelerindeki dünyayı anlamaya başlarlar.
9. Çocuk kötü hissetmemek için yalan söyler! Diğer insanların içinde utanmamak, korkmamak, rencide olmamak için gerçeği farklı yansıtabilirler. Sosyal ortamlarda kötü hissetmek istemezler.
Yalan söyleyen çocuğa nasıl davranmalı?
Yukarıda belirtildiği gibi çocuklarda yalan söylemek hatalı bir sorun çözme becerisidir. Ebeveynler olarak bizim görevimiz çocuklarımıza bu sorunları daha sağlıklı yollarla nasıl çözeceklerini öğretmektir. Bunun için, neden yalana ihtiyaç duyduğunu anlamak gerekir.
Eğer çocuğunuza bağırır, kızar, şiddet uygularsanız çocuğunuz kendini kapatacaktır. Bu daha büyük iletişim sorunlarına neden olabilir. Çocuğunuz sizden uzaklaşır. Yalan söylemeleri, çocuklarımızın daha iyi problem çözme becerilerine ihtiyacı olduğu anlamına gelir. Bunu çocuğunuzla konuşabilirsiniz.
Birlikte sorunlarını nasıl çözeceklerini belirleyebilirsiniz. Çocuğunuzu ciddi bir yalan söylerken yakalarsanız, hemen tepki vermeden önce sakinleşin. Gerekirse yalnız kalın. Eşinizle ya da güvendiğiniz bir arkadaşınızla bir plan yapabilirsiniz. Durumu nasıl ele alacağınızı düşünmek için kendinize zaman tanıyın. Unutmayın, düşünmeden tepki verdiğinizde etkili olamazsınız. Bu yüzden bunu planlamak için kendinize biraz zaman tanıyın.
Bazı durumlarda ne kadar bilinçli ve eğitimli de olsanız ne yapacağınızı bilemezsiniz. Sorunun içinden çıkamazsınız. Bu durumda dengemin uzman psikologlarına danışabilirsiniz.
Kaynaklar:
B. Cunningham, EdM,Why does my child lie so much?. Publishers. Understood