Istenmeyen düşünceler ile baş etme

Istenmeyen düşünceler nelerdir?

İnsan zihninde, bazıları istenmeyen veya rahatsız edici olarak algılanabilen çeşitli düşünceler vardır. Bu istenmeyen düşünceler genellikle bilincimizi meşgul eden ve rahatsızlık, endişe veya suçluluk duygularını tetikleyebilen zorlayıcı, istenmeyen fikirler, görüntüler veya dürtülerdir.

Istenmeyen düşüncelerin karakteristik özellikleri nelerdir?

İstenmeyen düşünceler endişe, saplantılı düşünceler, fobiler ve hatta ani, açıklanamayan düşünce patlamaları şeklinde olabilir. Bunlar genellikle güvenlik, öz saygı, ilişkiler veya kariyer gibi hayatın çeşitli yönleriyle ilgili olabilen mantıksız, abartılı veya gerçekçi olmayan düşüncelerdir.

Istenmeyen düşünce çeşitleri ve örnekleri

Bazı yaygın istenmeyen düşünce türleri şunlardır:

• Endişeli düşünceler: Gelecekteki olaylar veya felaketler hakkında sürekli endişeler.
• Takıntılı düşünceler: Genellikle temizlik, düzen veya kontrol gibi konular etrafında dönen tekrarlayan düşünceler.
• Kendini küçümseyen düşünceler: Düşük öz saygıya katkıda bulunabilecek, kişinin kendisiyle ilgili olumsuz inançları.
• Geçmişteki hatalarla ilgili düşünceler: Geçmişteki hataları veya hoş olmayan olayları unutamama.

Istenmeyen düşüncelerin nedenleri nelerdir?

Psikolojik faktörler:

• Stres ve kaygı: Yüksek düzeyde stres ve kaygı, istenmeyen düşüncelerin gelişmesine yol açabilir.
• Travmatik deneyimler: Geçmişten gelen travmalar kendilerini istenmeyen düşünceler şeklinde gösterebilir.
• Ruhsal bozukluklar: Depresyon veya obsesif-kompulsif bozukluk gibi bazı ruhsal hastalıklar genellikle istenmeyen düşüncelerle ilişkilendirilir.

Kişisel ve çevresel faktörler

• İş stresi: İş yerindeki yüksek baskı istenmeyen düşüncelere neden olabilir.
• Kişiler arası çatışmalar: İlişkilerdeki sorunlar tekrarlayan olumsuz düşüncelere yol açabilir.
• Yaşamsal değişiklikler: Ev veya iş değiştirme gibi büyük yaşam değişiklikleri belirsizliği ve dolayısıyla istenmeyen düşünceleri tetikleyebilir.

Istenmeyen düşünceler ile nasıl başa çıkılır?

Çoğu insan zaman zaman endişeli veya rahatsız düşünceler yaşar. Yargılamadan kabul ile bu düşüncelere yer açmak onları daha etkili bir şekilde yönetmenize yardımcı olabilir.

Farkındalık ve meditasyon:

Farkındalık temelli teknikler ve meditasyon, şimdiki anın farkındalığını artırmaya ve istenmeyen düşünceler etrafında dönmeyi azaltmaya yardımcı olabilir.

• Düşünceyi tanımlayın. “Bu düşünceye sahip olmak istemiyorum.” veya “Bu doğru olmayan bir düşünce.”
• Kendinize “ Bu sadece bir düşünce deyin.” Müdaheleci düşünceleri veya üzücü olayların hatırlatıcı düşüncelerini yaşamak normaldir ancak unutmayın; bu düşüncelerin size zarar verme gücü yoktur.

Bilişsel davranış terapisi (BDT)

BDT, istenmeyen düşünceleri tanımlamak, bunlara meydan okumak ve yeniden çerçevelemek için etkili bir yöntemdir. Olumsuz düşünce kalıplarının nasıl fark edileceğini ve bunların olumlu olanlarla nasıl değiştirileceğini öğretir.

Öz bakım ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri:

• Düzenli egzersiz: Fiziksel aktivite stresi azaltabilir ve ruh halini iyileştirebilir.
• Dengeli beslenme: Sağlıklı bir diyet genel refahı destekler.
• Yeterli uyku: İyi bir uyku duygusal ve zihinsel sağlık için çok önemlidir.
• Psikolojik Destek: Gerektiğinde profesyonel yardım almak önemlidir. Psikologlar, terapistler ve danışmanlık hizmetleri değerli destek ve rehberlik sağlayabilir. Ayrıca, kendi kendine yardım grupları ve çevrimiçi kaynaklar da yardımcı olabilir.

Bu konuda desteğe ihtiyaç duyuyorsanız , dengemin Türkçe konuşan Türk Psikolog larından ve Psikiyatrist inden destek alabilirsiniz.

Diğer Makaleler:

Sağlıklı iletişim kurabilmek için ne yapmalıyım?

Overthinking Sendromu, aşırı düşünmek nedir?

Duygular – neden böyle hissediyorum?

El alem ne der düşüncesinden kurtulma

Uyku Bozukluğu: Uyuyamıyorum ne yapmalıyım!

Kaynaklar:

• “Cognitive Behavior Therapy: Basics and Beyond” von Judith S. Beck, für Informationen über kognitive Verhaltenstherapie.