Onaylanma ihtiyacı. Neden hep onaylanmak isteriz?

Yaşantımızın içinde her an kendimizle ve başkalarıyla ilişki içinde yaşarız. Her an aklımızdan düşünceler geçer. Geçmişimizdeki yaşantılar, deneyimler düşüncelerimizin türünü büyük oranda etkiler. Kimi zaman olumlu, kimi zaman olumsuz, kimi zaman gerçekçi bazense gerçekten sapan şekilde düşüncelerimiz şekillenebilir. Genel olarak düşüncelerimiz ve aldığımız kararların başkaları tarafından beğenilmesini, onaylanmasını isteriz.

Onaylanma ihtiyacı herkes için farklıdır

Bazı kişiler onaylanmayan düşünceleri olduğunda bu durumla baş edebilir ve özgüvenlerini koruyarak düşüncelerinin arkasında durabilir. Kim ne düşünürse düşünsün kendi kararının devamını getirebilir. Ya da, onaylanmama halini fırsata çevirip, yeni bakış açıları kazanarak düşüncelerini tekrar gözden geçirebilir, eksik, hatalı yönlerini fark ederek üzerinde değişiklikler yapabilir.

Bazılarımız için görüldüğü gibi yanlış olduğumuzu kabul etmek kolaydır, kolayca kabul edip hatta fark ettirildiği için teşekkür edip düşüncelerimizi ve aldığımız kararları değiştirebiliriz. Ancak herkes başka bakış açılarını kolay kabul edemeyebilir ve sıklıkla düşüncelerinin, kararlarının onaylanmasını bekler.

Siz ne kadar onaylanmak istiyorsunuz?

Kendinizi düşündüğünüzde kendinizi ne sıklıkla başkalarına ‘Ben haklıyım değil mi? Güzel olmuş değil mi? İyi yapmamış mıyım? Bak sakın bana olmamış deme. Çok doğru söylememiş miyim? Sence de öyle değil mi? Sen olsan aynısını yapmaz mıydın? Hak etmemiş mi sence?’ gibi cümleler kurarken bulursunuz ?

Kendi onaylanma beklentinize 0 ile 10 arasında bir puan verirseniz, kaç puan verirdiniz?

Verdiğiniz puanı neyi göz önünde bulundurarak veriyorsunuz?

Bu puan ölçüsünde, onay beklediğinize dair kanıtlarınız nelerdir?

Kişilerin onaylanma ihtiyacını ne belirler?

Peki, kişilerin onaylanma ihtiyacını belirleyen mekanizma nedir? Onaylanmak, bizler için haklı olduğumuza dair başka kişilerden geri bildirim almaktır. Kişi yeterince haklı olduğunu hissetmediğinde, haklı olduğundan şüphe duyduğunda bunu başkalarından duymak isteyebilir.Ve ya, haklı olduğunu bilse de yine de bunun başka kişiler tarafından tasdik edilmesini ister, ancak diğerlerinin bunu söylemesiyle kendi doğruluğuna inanabilir.

Hatta onaylanmak bazı kişiler için öyle ileri boyutlara varabilir ki, günlük yaşamda yapacağı işlerde, herhangi bir şeye karar verirken, kıyafet seçerken, yemek yaparken, iş hayatında… iç sesi ona şüpheci seslerle yaklaşarak bir türlü iyi yaptığına veya  güzel olduğuna inandırmaz, hep bir tarafı kararsız kalır.

Bu sebeple de kendini yeterli hissetmek için başkalarının yorumlarına genellikle olumlu yorumlarına ihtiyaç duyar. Ancak onaylanırsa iyi olduğuna inanır.

Insanlar neden onaylanmak ister?

Onaylanma ihtiyacının temelinde kişinin kendine güvenememesi, kendini yeterli hissedememesi yatar. İçsel olarak, bir konuda kendimizin iyi olduğuna inanamıyorsak, bunu başkalarına sorma ihtiyacı duyuyoruz.

Onaylama ihtiyacının sebebi nedir?

Bu durum kişiliğimizin büyük oranda geliştiği dönemlerde özellikle çocuklu ve ergenlik döneminde öncelikle ebeveynlerimiz başta olmak üzere, arkadaşlarımız ve öğretmenlerimiz tarafından yaptığımız güzel şeylerin görmezden gelinmesine, hatalarımızın yüzümüze vurulmasına, aşırı kontrolcü bir tutumla yetiştirilmemize, baskı altında kalarak kendi kararlarımızı uygulayamamıza ya da mükemmeliyetçi kişiler tarafından sürekli yanlış, eksik yaptığımıza inandırılmamızla ilişkilidir.

Bu deneyimler, kendimizin yetersiz, eksik, hatalı, kusurlu, beceriksiz biri olduğumuza inanmamıza neden olabilir. Buna inanmak beraberinde başkalarının onayına ihtiyaç duymayı getirir. Bu yaşantılardan birine ya da birkaçına maruz kalmış kişiler ileriki yaşantılarında özgüvenli ve diğerlerinden bağımsız kararlar alabilen biri olmakta zorlanırlar.

Bu durum kişilerin, kişiliklerine işleyerek hayat boyu onay ihtiyacı duyarak yaşamasına neden olabilir.

Onay ihtiyacından kurtulmak için ne yapılmalıdır?

Onay ihtiyacından kurtulmak için kişilerin özgüvenlerini geliştirerek kendine inanan güvenen ve hata yapabileceğini kabul edebilen bireyler olması gerekir. Bu konuda desteğe ihtiyaç duyuyorsanız , bir Psikolog dan destek alabilirsiniz.

Uzman Klinik Psikolog

Nurbanu Perişan

Diğer Makaleler:

Oversharing nedir? İnsanlar neden aşırı paylaşım yapar?

Histrionik Kişilik Bozukluğu (HPD) Nedir?

Kaynaklar: