Çocuklarda Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite sorunu

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu nedir?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) milyonlarca çocuğu etkileyen ve genellikle yetişkinlikte de devam eden kronik bir durumdur. DEHB, dikkati sürdürmede zorluk, hiperaktivite ve dürtüsel davranış gibi kalıcı sorunların birleşimini içerir.

Hiperaktif çocuklar düşük özgüven, sorunlu ilişkiler ve okulda düşük performans ile mücadele edebilirler. Belirtiler bazen yaşla birlikte azalır. Ancak bazı insanlar DEHB semptomlarını asla tamamen atlatamazlar. Ancak başarılı olmak için stratejiler öğrenebilirler.

Dikkat!

Sağlıklı çocukların çoğu zaman zaman dikkatsiz, hiperaktif veya dürtüseldir. Okul öncesi çocukların dikkat sürelerinin kısa olması ve bir aktiviteye uzun süre bağlı kalamamaları sıklıkla görülür. Daha büyük çocuklarda ve gençlerde bile dikkat süresi genellikle ilgi düzeyine bağlıdır.

Aynı durum hiperaktivite için de geçerlidir. Küçük çocuklar doğal olarak enerjiktir. Genellikle ebeveynlerini yorduktan çok sonra bile hala enerji doludurlar. Buna ek olarak, bazı çocuklar doğal olarak diğerlerinden daha yüksek bir aktivite seviyesine sahiptir. Çocuklar asla sadece arkadaşlarından veya kardeşlerinden farklı oldukları için DEHB’li olarak sınıflandırılmamalıdır.

Okulda sorun yaşayan ancak evde veya arkadaşlarıyla iyi geçinen çocuklar muhtemelen DEHB’den başka bir şeyle mücadele ediyorlardır. Aynı durum evde hiperaktif veya dikkatsiz olan ancak okul ödevleri ve arkadaşlıkları etkilenmeyen çocuklar için de geçerlidir.

Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri nelerdir?

DEHB’nin temel özellikleri dikkatsizlik ve hiperaktif-dürtüsel davranıştır. DEHB belirtileri 12 yaşından önce başlar ve bazı çocuklarda 3 yaş gibi erken bir dönemde fark edilir. DEHB semptomları hafif, orta veya şiddetli olabilir. Yetişkinlikte de devam edebilir.

DEHB erkeklerde kızlardan daha sık görülür ve davranışlar erkeklerde ve kızlarda farklı olabilir. Örneğin, erkekler daha hiperaktif olabilirken, kızlar daha dikkatsiz olma eğiliminde olabilirler.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun üç alt türleri nelerdir?

• Ağırlıklı olarak dikkatsiz: Belirtilerin çoğu dikkatsizlik kapsamına girer.
• Ağırlıklı olarak hiperaktif/dürtüsel: Belirtilerin çoğunluğu hiperaktif ve dürtüseldir.
• Kombine: Bu, dikkatsiz belirtiler ile hiperaktif/dürtüsel belirtilerin bir karışımıdır.

Dikkatsizlik nedir?

• Ayrıntılara dikkat etmemek veya okul ödevlerinde dikkatsizce hatalar yapmak
• Görevlere veya oyuna odaklanmakta güçlük çekme
• Doğrudan konuşulduğunda bile dinlemiyormuş gibi görünmek
• Talimatları yerine getirmekte zorluk çeker ve okul ödevlerini veya ev işlerini bitiremez
• Görevleri ve etkinlikleri organize etmekte sorun yaşayın
• Ev ödevi gibi odaklanmış zihinsel çaba gerektiren görevlerden kaçınma veya hoşlanmama
• Görevler veya faaliyetler için gereken eşyaları kaybetmek, örneğin oyuncaklar, okul ödevleri, kalemler
• Kolayca dikkatiniz dağılabilir
• Ev işlerini yapmayı unutmak gibi bazı günlük aktiviteleri yapmayı unutmak

Hiperaktivite ve dürtüsellik nedir?

• Elleri veya ayaklarıyla kıpırdanır veya onlara vurur ya da oturduğu yerde kıpırdanır
• Sınıfta veya diğer durumlarda oturmakta güçlük çekmek
• Hareket halinde olun, sürekli hareket halinde
• Uygun olmayan durumlarda etrafta koşmak veya tırmanmak
• Sessizce oynamakta veya bir etkinlik yapmakta sorun yaşıyorsanız
• Çok konuşmak
• Cevapları ağzından kaçırmak, soru soranın sözünü kesmek
• Sırasını beklemekte zorluk çekenler
• Başkalarının konuşmalarını, oyunlarını veya faaliyetlerini bölmek veya araya girmek

Ne zaman doktora götürülmeli?

Çocuğunuzun DEHB belirtileri gösterdiğinden endişe ediyorsanız, çocuk doktorunuza götürün. Doktorunuz sizi psikolog, psikiyatrist veya pediatrik nörolog gibi bir uzmana yönlendirebilir. Bir takım testlerle çocuğunuzun dikkat ve hiperaktivite tanısı değerlendirmesi yapılır.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisi nedir?

Tedavi DEHB‘yi yüzde yüz iyileştirmese belirtilere büyük ölçüde yardımcı olabilir. Tedavi tipik olarak ilaçları ve davranışsal müdahaleleri içerir. Erken teşhis ve tedavi sonuçta büyük bir fark yaratabilir.

Çocuklarda DEHB için standart tedaviler arasında ilaçlar, davranış terapisi, danışmanlık ve eğitim hizmetleri yer alır. Bu tedaviler DEHB’nin birçok semptomunu hafifletebilir, ancak tedavi etmezler. Çocuğunuz için neyin en iyi olduğunu belirlemek biraz zaman alabilir.

Sizin çocuğunuzda da dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğundan şüpheleniyorsanız sorularınızı dengemin uzman psikologlarına ve psikiyatristlerine yöneltebilirsiniz.

dengem

Diğer Makaleler:

Çocuklarda 2.5 Yaş Sendromu

Çocuğunuzla nasıl doğru iletişim kurabilirsiniz?

ilk 6 yaş – Aile tutumlarının çocuğun kişilik gelişimine etkisi.

Otizm nedir ve Otizmin belirtileri nelerdir?

Kaynaklar:

Faraone, S. V., Asherson, P., Banaschewski, T., Biederman, J., Buitelaar, J. K., Ramos-Quiroga, J. A., … & Franke, B. (2015). Attention-deficit/hyperactivity disorder. Nature Reviews Disease Primers, 1, 15020.