Sağlıklı iletişim kurabilmek için ne yapmalıyım?
İletişim, insan olarak bizlerin en temel yeteneklerinden ve gereksinimlerinden biri. Belki de en önemlisi diyebiliriz. Düşüncelerimizi muattabımıza en doğru şekilde aktarabilmemiz için gerekli olan pek çok etmen var.
Bu gerekliliklerin büyük oranda karşılandığı durumlarda ancak diğerleriyle daha sağlıklı iletişim kurabiliriz. Yaşanan iletişim sorunlarına bakıldığında pek çoğunun bu koşulları yerine getiremediği anlaşılmaktadır.
Sağlıklı iletişim neden gereklidir?
Sağlıklı iletişim için öncelikle, düşüncelerin gerçekçi olarak değerlendirebiliyor olması gerekir. İletişim kuran ve İletişim kurulan kişilerin her iki tarafta düşünceleri ve cümleleri farklı şekilde yorumlayabilir.
Bizim anlatmak istediğimiz, anlattığımız yani ağzımızdan çıkan cümleler ile karşı tarafın duyduğu ve anlamlandırma şekli gibi kabaca 4 aşamadan geçen bir iletişim araçlarının görüldüğü üzere, herhangi bir aşamada farklılaşması, asıl amacından sapması sorun oluşturabilir.
İletişimde söylenen ‘öyle demek istemedim, beni yanlış anladın, yanlış ifade ettim, aslında öyle düşünmedim’ gibi pek çok açıklama iletişimin bu süreçlerinde sorun yaşamasından kaynaklanır.
Doğru üslub neden önemlidir?
Bu süreci kişinin ifade etme becerisi, kelime dağarcığı, üslubu, konuşma tarzı gibi pek çok kişisel özellikte iletişim sürecini etkileyecektir. Kişinin üslubu, tonlaması, vurguları, beden dili karşı tarafa bir izlenim ve mesaj olarak aktarılmaktadır. Sözcüklerin yanı sıra iletişimde yaşanan birçok sorun kişilerin beden dili ve üslubuyla ne anlattığıyla ilgilidir.
Kişi hiç söylemediği şeyleri karşısındakini, kırmamak, üzmemek ya da konumundan dolayı söyleyemeyeceği şeyleri farkında olarak ya da olmadan karşısındakine ima edebilir. Bu durum anlatımı oldukça zenginleştirmenin yanı sıra pek çok sorunu da beraberinde getirebilir. ‘demedi ama demek istedi, söylemedi ama ima etti’ diye düşünülen pek çok durumda aslında yaşanan sorun budur.
Bu durum kişilerin gerçekdışı bir şekilde, kanıt olmaksızın imalar üzerinden sorun yaşamasına neden olur. Bu durumda ima edildiğini düşünülen şeyin gerçeğe dayandırılmaması pek çok iletişim sorununu çözer. ‘ben böyle anladığım, şöyle dediğini düşündüğüm, bana böyle gibi geldi’ gibi karşısından onay almak, düşüncelerini doğrulamak üzere aslında iletişim daha sağlıkla hale getirilebilir. Aksi halde varsayımlar, mış gibiler üzerinden yürüyen iletişimlerde sorun yaşanması kaçınılmazdır.
Sağlıklı bir iletişim için ne gereklidir?
Sağlıklı bir iletişim için kişilerin yeterli düzeyde, empati, anlayış, hoşgörü, özür dileme gibi kişilik özelliklerine sahip olması, insanın hata yapabileceğini kabul edip, gerektiğinde kendi yanlışlarını da görüp dile getirebilmesi önemlidir. Yani kendisi ve diğerleri arasında mümkün olduğunca objektif olması gerekir ki, bir sorun yaşanırsa yalnızca kendi açısından değil, diğerlerinin açısından da olayları değerlendirebilsin.
Uzman Klinik Psikolog
Nurbanu Perişan