Anksiyete nedir ve Anksiyete belirtileri nelerdir?

Anksiyete nedir? Anksiyeteyi anlayalım!

Ara sıra anksiyete yaşamak hayatın normal bir parçasıdır. Hepimiz günlük hayatımızda zaman zaman stres yaşarız değil mi? bu hayatın içinde kaçınılmaz bir durumdur. Ancak bazı insanlar bunu günlük yaşamı içersinde çok daha yoğun yaşarlar. Bu durumu yaşayan kişiler hayatlarını sürdürmelerini zorlaştırır. Iş hayatları, okul hayatları, evlilikleri, ilişkileri, ekonomileri, sosyal ilişkileri etkilenir. Anksiyete basit bir stress ve kaygı sorunu olmaktan çıkar. Kişinin günlük yaşamını ve bütün hayatlarını etkiler.

Anksiyete bozukluğunu nasıl anlarız?

Anksiyete bozukluğu olan kişiler sıklıkla günlük durumlarla ilgili yoğun, aşırı ve sürekli endişe ve korku yaşarlar. Genellikle kaygı bozuklukları, dakikalar içinde zirveye ulaşan ani yoğun endişe ve korku veya dehşet duygularının tekrarlanan bölümlerini içerir. Bu endişe ve panik duyguları günlük aktiviteleri engeller. Kontrol edilmesi zordur. Uzun sürebilir. Bu duyguları önlemek için belirli yerlerden veya durumlardan kaçınabilirsiniz.

Anksiyete türleri nelerdir?

Kaygı bozukluklarına örnek olarak yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu (sosyal fobi), fobiler ve ayrılık anksiyetesi bozukluğu verilebilir. Birden fazla kaygı bozukluğunuz olabilir. Bazen bu durum, tedavi gerektiren başka bir tıbbi bir durumdan kaynaklanır.

Anksiyete belirtileri nelerdir?

Belirtiler çocukluk veya gençlik yıllarında başlayabilir. Yetişkinlikte de devam edebilir. En yaygın, belirti ve semptomları şunları içerir:

• Gergin, huzursuz veya gergin hissetmek
• Yaklaşan bir tehlike, panik veya kıyamet hissine sahip olmak
• Kalp atış hızının artması
• Hızlı nefes alma
• Terleme
• Titreyen
• Zayıf veya yorgun hissetmek
• Konsantre olmakta veya mevcut endişeden başka bir şey düşünmekte güçlük
• Uyku sorunu yaşamak
• Sindirim sorunları yaşamak
• Endişeyi kontrol etmekte zorluk çekmek
• Kaygıyı tetikleyen şeylerden kaçınma dürtüsüne sahip olmak

Anksiyete sorunlarının ileri boyutlarında neler olur?

Anksiyete sorunu pek çok psikolojik soruna zemin hazırlar.

• Agorafobi, paniğe kapılmanıza ve kendinizi kapana kısılmış hissedersiniz. Çaresiz veya utanmış hissetmenize neden olabilecek yerlerden veya durumlardan korkarsınız. Genellikle kalabalık yerlerden kaçındığınız bir türdür.
• Tıbbi bir duruma bağlı anksiyete bozukluğu, doğrudan fiziksel bir sağlık sorunundan kaynaklanan yoğun kaygı veya panik belirtilerini içerir.
• Yaygın anksiyete bozukluğu, sıradan, rutin konular da dahil olmak üzere sürekli ve aşırı kaygı ve endişeyi içerir. Endişe gerçek durumla orantısızdır. Yani ortada bu kadar kaygılanmayı gerektirecek bir durum yoktur. Kaygının kontrol edilmesi zordur. Fiziksel olarak sizi etkiler. Genellikle diğer kaygı bozuklukları veya depresyonla birlikte görülür.
• Panik bozukluğu, dakikalar içinde zirveye ulaşan ani yoğun endişe ve korku veya dehşet halidir. Nefes darlığı, göğüs ağrısı veya kalp çarpıntısı gibi hisleriniz olabilir. Panik ataklar, tekrar meydana gelmeleri konusunda endişelenmenize neden olur. Tekrar yaşanmasına dair yoğun korku hissedersiniz.
• Sosyal anksiyete bozukluğu (sosyal fobi),utanma, başkaları tarafından yargılanma korkusu duymaktır. Hakkınızda olumsuz düşünülmesi endişesi nedeniyle yüksek düzeyde kaygı, korku hissedersiniz. Bu durum sosyal durumlardan kaçınmanıza neden olur.
• Fobiler,belirli bir nesne veya duruma maruz kaldığınızda büyük bir endişe ve bundan kaçınma arzusu ile karakterize edilir. Fobiler bazı kişilerde panik ataklara neden olur.
• Madde kaynaklı anksiyete bozukluğu, uyuşturucu kullanımı, bazı ilaçların yan etkileri yoğun anksiyete veya panik belirtilere neden olabilir.

Çocuklarda anksiyete hangi sorunlara yol açabilir?

Anksiyete yetişkinleri olduğu gibi çocukları da etkiler. Ebeveynlerin yaklaşımı oldukça önemlidir. Kaygıyla büyüyen çocuk kaygıyı yönetemez. Bu da çeşitli sorunlara neden olur.

Seçici konuşmazlık, çocuklar belli ortamlarda konuşabilseler bile, okul gibi belirli durumlarda sürekli olarak konuşamamalarıdır. Bu durum okul, iş ve sosyal hayatı engelleyebilir.

Ayrılık anksiyetesi bozukluğu, çocuğun ebeveynlerden ayrılma ile ilgili kaygı sorunudur.

Ne zaman bir doktora görünmeliyiz?

Aşağıdaki durumlarda doktorunuza görünmenin zamanı gelmiş olabilir.

•  Çok fazla endişelendiğinizi düşünüyorsanız. Bunun işinizi, ilişkilerinizi veya hayatınızın diğer kısımlarını etkilediğini görüyorsanız,
• Korku, endişe veya kaygınız sizi üzüyor ve kontrol etmekte zorlanıyorsanız,
• Depresif hissediyorsanız,
• Alkol veya uyuşturucu kullanımıyla ilgili sorunlarınız varsa,
• Anksiyete ile birlikte başka ruh sağlığı sorunlarınız varsa,
• Anksiyetenizin fiziksel bir sağlık sorunuyla bağlantılı olabileceğini düşünüyorsanız,
• İntihar düşünceleriniz veya davranışlarınız varsa derhal acil tedavi isteyin

Endişeleriniz kendiliğinden geçmeyebilir. Yardım almazsanız zamanla daha da kötüleşebilir. Endişeniz daha da kötüleşmeden önce doktorunuza veya bir ruh sağlığı uzmanına görünün. Erken yardım alırsanız tedavisi daha kolay olur.

Anksiyetenin nedenleri nelerdir?

Anksiyete bozukluklarının nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Bazı insanlar doğuştan bu duruma yatkın olabilir.  Travmatik olaylar, zaten bu duruma yatkın olan kişilerde kaygı bozukluklarını tetiklediği görülmektedir. Genetik özellikler de bir faktör olabilir.

 Anksiyete ile bağlantılı olabilecek tıbbi sorunlar:

• Kalp hastalığı
• Diyabet
• Tiroid sorunları
• Astım gibi solunum bozuklukları
• Alkol
• Bağırsak sendromu
• Belirli tümörler
• Bazen anksiyete bazı ilaçların yan etkisi olabilir.

Hangi durumlarda anksiyete olma riskiniz artar?

Bu faktörler geliştirme riskinizi artırabilir:

• Taciz veya travmaya maruz kalmak anksiyeteye neden olabilir. Travmatik olaylara tanık olan çocukların hayatlarının bir noktasında anksiyete bozukluğu geliştirme riski daha yüksektir. Travmatik bir olay yaşayan yetişkinler de kaygı bozukluğu geliştirebilir.
• Bir hastalığa bağlı stres. Bir sağlık sorunu veya ciddi bir hastalığa sahip olmak stress yaratır. Tedaviniz  önemli endişelere neden olabilir.
• Stres birikimi. Büyük bir olay veya daha küçük stresli yaşam durumlarının birikmesi aşırı kaygıyı tetikleyebilir. örneğin, ailede bir ölüm, iş stresi veya mali durumla ilgili sürekli endişe.
• Kişilik yapısı. Belirli kişilik tiplerine sahip kişiler anksiyete bozukluklarına diğerlerine göre daha yatkındır.
• Diğer ruh sağlığı bozuklukları. Depresyon gibi diğer ruh sağlığı bozuklukları olan kişilerde genellikle anksiyete bozukluğu da vardır.
• Uyuşturucu veya alkol. Uyuşturucu, alkol kullanımı anksiyeteye neden olabilir ve bu durumu kötüleştirebilir.
• Anksiyete bozukluğu olan kan bağı olan akrabalara sahip olmak.
• Uyku sorunu (insomnia)
• Sindirim veya bağırsak sorunları
• Baş ağrısı ve kronik ağrı
• Sosyal izolasyon, kendini sosyal ortamlardan uzak tutmak, yalnızlaştırmak.
• Okulda veya işte işlevsellik sorunları
• Kötü yaşam kalitesi
• İntihar
• Anksiyete nedir

Anksiye nasıl önlenir?

Bir kişinin kaygı bozukluğu geliştirmesine neyin neden olacağını kesin olarak tahmin edilemez. Bunun kesin bir yolu yoktur. Ancak etkisini azaltmak için adımlar atabilirsiniz:

• Erken yardım alın. Zaman kaybetmeyin. Anksiyete, diğer birçok ruh sağlığı sorunu gibi beklerseniz tedavi edilmesi daha zor olabilir.
• Aktif kalın. Hoşunuza giden ve kendinizi iyi hissetmenizi sağlayan etkinliklere katılın. Endişelerinizi azaltabilecek sosyal etkileşimde bulunun. Sağlıklı ve şefkatli ilişkilerin tadını çıkarın.
• Alkol veya uyuşturucu kullanımından kaçının. Alkol ve uyuşturucu kullanımı kaygıya neden olabilir. Kaygıyı kötüleştirebilir. Herhangi bir maddeye bağımlıysanız, bırakmak sizi endişelendirebilir. Kendi başınıza bırakamıyorsanız, doktorunuza görünün. Size yardımcı olacak bir destek grubu bulun.

Anksiyete Bozukluğu Belirtilerinde nasıl davranmalısınız?

Bu ipuçları belirtilerinizi kontrol etmenize veya azaltmanıza yardımcı olabilir:

• Rahatsızlığınız hakkında bilgi edinin.
• Tedavi planınıza sadık kalın.
• Kahve, çay, kola, enerji içecekleri ve çikolata gibi kafein içeren yiyecek ve içecekleri azaltın.
• Alkol ve eğlence amaçlı sokak uyuşturucuları kullanmayın.
• Doğru beslenin ve egzersiz yapın.
• Daha iyi uyuyun.
• Rahatlamayı öğrenin.
• Günlük tutun.
• Olumsuz düşüncelerinizi yönetin.

Anksiyete tedavisi nedir?

Kaygı bozuklukları genellikle psikoterapi, ilaç tedavisi veya her ikisi ile birlikte tedavi edilir ve birçok tedavi yöntemi vardır. Sizin için en iyi tedaviyi seçmek için bir sağlık uzmanıyla birlikte çalışmalısınız.

• Psikoterapi

Psikoterapi, anksiyete bozukluğu olan kişilere yardımcı olabilir. Etkili olabilmesi için, psikoterapi ihtiyaçlarınıza göre uyarlanmalıdır.

• Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), anksiyete bozukluğu olan kişilere yardımcı olabilecek bir psikoterapi türüne örnektir. Daha az endişeli ve korkulu hissetmenize yardımcı olmayı amaçlar. İnsanlara farklı düşünme, davranma ve durumlara tepki verme yollarını öğretir. BDT, anksiyete konusunda oldukça başarılıdır.

• Maruz bırakma terapisi

Anksiyete tedavisinde tedavi etmek için kullanılan bir teravi yöntemidir. Maruz bırakma terapisi, insanların kaçındıkları faaliyetlere katılmalarına yardımcı olmak ister. Kaygı bozukluğunun altında yatan korkularla yüzleşmeye odaklanır. Maruz bırakma terapisi bazen gevşeme egzersizleri ile birlikte kullanılır.

• İlaç Tedavisi

İlaç tedavisi anksiyete bozukluklarını doğrudan iyileştirmeyabilir. Ancak semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Bir psikiyatrist anksiyete için ilaç reçete edebilir.

• Doğru İlacı Seçmek

Bazı ilaç türleri belirli anksiyete bozukluğu türlerinde daha iyi sonuç verebilir. Aynı ilaç herkeste işe yaramayabilr. İnsanlar kendileri için en iyi ilacı bulmalıdır. Hangisi olduğunu belirlemek için bir sağlık uzmanıyla çalışmalıdır.

Anksiyete sorunlarından kurtulabilmek için dengemden yardım alabilirsiniz!

Anksiyete Dünyanın yer yerinden herkesin yaşayabileceği yaygın bir ruhsal sorundur. İnsan olmanın bir gereği olan stress ve kaygı oldukça normaldir. Kaygının şiddeti bunu bir soruna dönüştürür. Siz veya bir yakınınız da bu sorunu yaşıyor olma ihtimaliniz oldukça yüksek.  Terapi desteği alma oranları da kaygı sorunları için oldukça yüksektir. Kaygı sorunlarınız hayatınızı etkiliyor olabilir. Destek almayı ertelemek hayatı daha da zorlaştırır.

Siz de dengemin uzman kadrosuyla tanışın. Dengem kaygı alanında uzman bir çok psikoloğuyla sizlere hizmet vermeye hazır. Anadilinizde Türk psikologlar sizlere hizmet vermektedir.  Online olarak evinizde veya iş yerinizde psikoloğunuzla görüşebilirsiniz.

dengemle ruhunuza iyi bakın.

Diğer Makaleler:

Sinir Hastalıkları: Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Psikoterapi nedir ve hangi durumlarda gereklidir?

Ruh sağlığınızı korumanın yolları

Ne zaman bir Psikoloğa gitmek gereklidir?

Anksiyete nedir?

Kaynaklar:

National Institute of Mental Health. (n.d.). Anxiety Disorders / Anksiyete nedir