Nevrotik ne demek? Nevrotik kişilik bozukluğu belirtileri

Nevrotik ne demek?

“Nevrotik” terimi, derin bir psikotik bozukluk olmaksızın duygusal dengesizlik, kaygı, stres veya diğer psikolojik sıkıntı türleriyle karakterize edilen psikolojik bir eğilimi ifade eder.

Nevrotik olarak tanımlanan kişiler strese aşırı tepki verme eğilimindedir veya günlük stres ve hayatın zorluklarıyla başa çıkmakta zorluk çekerler.

Bu eğilim genellikle zihinde sürekli olarak en kötü durum senaryolarının canlandırılmasıyla tetiklenir ve yüksek düzeyde suçluluk, endişe, korku ve depresyonla birlikte görülebilir. Nevrotik davranışın karakteristik özellikleri sık ruh hali değişimleri, endişe, sinirlilik, duygusal güvensizlik, sürekli olumsuzluk ve kendinden şüphe duymaktır.

Nevrotiklik, dışadönüklük, deneyime açıklık, vicdanlılık ve uyumluluk ile birlikte psikologlar tarafından tanımlanan “Büyük Beş” kişilik özelliklerinden biridir. Tüm kişilik özelliklerinde olduğu gibi herkesin bir parça nevrotik tarafı vardır.

Yaygın Nevrotik kişilik özelliği nedir?

Nevrotiklik spektrumunun neresinde olduğunuzu nasıl anlarsınız?

Nevrotik kişilik özellikleri:

• Olumsuz duygulara karşı genel bir eğilim
• Endişe veya sinirlilik hissi
• Zayıf duygusal denge
• Kendinden şüphe duyma hissi
• Öz-bilinçli veya utangaç olmak
• Huysuzluk, üzüntü veya depresyon yaşamak
• Kolayca strese girme veya üzülme; stresle iyi başa çıkamama
• Duygularda dramatik değişiklikler
• Dayanıklılık eksikliği veya zorluklardan sonra toparlanmada zorluk
• Çeşitli şeyler hakkında kronik endişe
• Nötr durumları tehdit edici olarak yorumlama eğilimi
• Genellikle küçük sorunları çok büyük olarak görürler
• Anlık dürtüleri veya duyguları kontrol etmekte güçlük
• Başkalarının sahip olduğu şeyleri kolayca kıskanmak veya haset duymak
• Günlük olaylarla ilgili hayal kırıklığı veya öfke
• Küçük şeylerden dolayı korku veya suçluluk hissetme

Nevrotikliğin Nedenleri Nelerdir?

• Beyin fonksiyonu: nevrotik bireyselerin beyin fonksiyonlarında farklılık görülmüştür.
• Çocukluk çağı travması: Çocukluk döneminde yaşanan travmaların önemli etkileri olduğu düşünülmektedir.
• Genetik: Bazı araştırmalar nevrotikliğin, tıpkı boyumuz gibi diğer özelliklerin de kalıtsal olduğunu öne sürmektedir. Dolayısıyla, belli bir dereceye kadar, bu kişilik özelliğine yönelik bir eğilimle doğmuş olabiliriz.

Nevrotik insanlarda hangi durumlar görülebilir?

Yüksek düzeyde nevrotik eğilimleri olan kişiler “gergin” ve çok duygusal olabilirler. Olumsuz duygular hissetmeye daha yatkındırlar ve bu nedenle yaşamlarında tatminsizlik hissetme olasılıkları daha yüksektir. Aşağıdakiler gibi rahatsızlıklara daha yatkındırlar

• Anksiyete bozuklukları ve fobiler: Endişeli ve kaygılı olma eğilimleri onları çeşitli anksiyete bozukluklarına daha yatkın hale getirebilir.
• Depresyon: Karamsarlık, kendinden şüphe duyma ve olumsuz düşünce sarmallarına eğilim, depresif atak riskini artırabilir.
• Kompulsiyonlar: Sürekli korkuları ve endişeleri nedeniyle nevrotik kişiler kompulsif davranışlara eğilimli olabilirler.
• Duygusal dengesizlik: İlişkilerini ve günlük işlevlerini etkileyen sık ruh hali değişimleri yaşayabilirler.
• Düşük öz saygı: Öz eleştiri ve kendinden şüphe duyma yaygındır ve bu da öz saygıyı etkileyebilir.
• Stresle başa çıkmada zorluk: Genellikle yeni durumlara uyum sağlamada veya beklenmedik değişikliklerle başa çıkmada sorun yaşarlar.
• Olumsuz duygular: Yüksek nevrotikliğe sahip kişiler kaygı, öfke ve tatminsizlik gibi olumsuz duygulara daha yatkındır.
• Fiziksel belirtiler: Baş ağrısı veya mide-bağırsak sorunları gibi strese bağlı fiziksel şikayetler daha sık ortaya çıkabilir.

Öte yandan, düşük nevrotikliğe sahip kişiler, bu tür aşırı duygusal tepkilere daha az eğilimli oldukları için duygusal olarak daha sağlıklı kabul edilirler.

Nevrotik olup olmadığınızı nasıl anlayabilirsiniz?

Nevrotik kişilik bozukluğu:

• Anksiyete ve depresyon gibi duygu durum bozukluklarına eğilimi
• Kişinin hatalarının ve kusurlarının aşırı farkındalığı ve öz bilinci,
• Olumsuz hisler ve duygular üzerinde durma eğilimi
• Herhangi bir durumda en kötü sonucun gerçekleşme olasılığı en yüksek olan sonuç olduğuna dair beklenti
• Strese ve duygusal üzüntüye karşı son derece tepkisel,
• Kompulsif ve aynı senaryoyu kafasında tekrar tekrar oynayabilir
• Hipokondri ve panik bozukluğa yatkınlık
• Alkol, yiyecek veya diğer maddelerle kendi kendini tedavi etme gibi uyumsuz davranışları yatkınlık olasılığı yüksek olabilir

Nevroz ve nevrotiklik arasındaki fark nedir?

Nevroz terimi, genellikle takıntılı düşünceler ve anksiyeteyi içeren, kişinin yaşam kalitesini bozan psikolojik bir faktör olarak görülürdü. Günümüzde çoğu terapist ve uzman artık bu terimi danışanlarının kişiliğini teşhis etmek veya tanımlamak için kullanmıyor. Bunun yerine nevrozlar artık depresif veya nevrotik anksiyete bozuklukları olarak teşhis edilmektedir.

Nevroz genellikle nevrotiklikle karıştırılır. Nevrotiklik yukarıda açıklandığı gibi kaygı, olumsuzluk ve kendinden şüphe duymayı ifade eden bir kişilik özelliğidir. Bu karışıklığı önlemek için “nevrotik” terimi de günümüzde yaygın olarak kullanılmamaktadır.

Nevrotiklik nasıl ölçülür?

 Nevrotiklik, duygusal dengesizlik, kaygı, sinirlilik ve korku, endişe ve depresyon gibi olumsuz duygulara olan eğilimi tanımlar.

Büyük Beşli olarak da bilinen beş faktörlü kişilik modeli, beş temel kişilik boyutundan oluşur. Bunlar nevrotiklik, dışadönüklük, açıklık, uyumluluk ve vicdanlılıktır.

Nevrotikliği ölçmek için psikoloji ve tıpta standartlaştırılmış kişilik testleri ve anketler sıklıkla kullanılmaktadır ve NEO-PI-R nevrotikliği ölçmek için sıklıkla kullanılan bir ankettir. Beş faktör modeline dayanmaktadır.

Bu anket, bir kişinin nevrotikliğini ölçmek için özel bir bölüm içerir. Katılımcılar duygusal tepkileri, korkuları, endişeleri ve ruh hali değişimleri hakkında bir dizi soruyu yanıtlar. Cevaplar daha sonra analiz edilerek kişinin nevrotikliği de dahil olmak üzere kişilik özelliklerinin bir profili çıkarılır.

Nevrotikliği ölçmek için yaygın olarak kullanılan bir başka anket de Eysenck Kişilik Anketi’dir (EPQ). Bu anket sadece nevrotikliği değil, aynı zamanda dışadönüklük ve psikotizm gibi diğer kişilik özelliklerini de ölçer.

Anketler yalnızca nevrotik özelliklere olan eğilimi ölçmektedir. Nevrotikliğin veya nevrotik bir bozukluğun kesin bir teşhisini temsil etmezler. Tıpta bu ölçümler genellikle kişiliği değerlendirmek için kullanılır. Bir kişinin ruh sağlığını anlamak ve uygun tedavileri planlamak için kullanılırlar.

Nevrotik Olmak Kötü Bir Şey mi?

Nevrotik eğiliminiz size sıkıntı veriyor mu sorgulamalısınız. Sizi depresyon, anksiyete, fobiler veya bağımlılıklara itiyorsa tedavi arama zamanınız gelmiş olabilir. Duygularınızı yönetmenize yardımcı olmak için danışmanlık veya terapi aramayı düşünmelisiniz. Terapi, stres ve kaygıyı etkili bir şekilde yönetmenize yardımcı olarak nevrotik davranışları önlemenize yardımcı olabilir.

Ancak unutmayınki, “nevrotik” olmak bir kişilik özelliği gibidir. Bazılarımızın diğerlerinden daha fazla sahip olma eğiliminde olduğu bir durumdur.

Tanı olarak değerlendirilebilecek tıbbi bir durum veya hatta teşhis edilebilir bir duygudurum bozukluğu değildir. Bu bir kişilik özelliği gibidir. Bazılarımızın diğerlerinden daha fazla sahip olma eğiliminde olduğu bir durumdur.

Bununla birlikte, çevrimiçi bilişsel davranışçı terapi (CBT) gibi terapi yöntemleri, nevrotik özelliklerinin kendilerini ele geçirdiğini düşünen insanlar için yararlı olmuştur.

Nevrotik Olmanın İyi Tarafları var mıdır?

Verilen örneklerden nevrotik davranış tamamen olumsuz gibi görünebilir. Ancak hayatınızda küçük ve yönetilebilir miktarda nevrotikliğe sahip olmanın aslında iyi tarafları da vardır.

Uçlarda olmak her durum için sağlıksızdır. Yaşamımızda bir parka kaygışı, stresli olmak gerekebilir. Tüm duygular bizim içindir. Önemli olan hayatımıza zarar vermemesidir.

Nevrotiklik İlişkileri Nasıl Etkiler?

Nevrotikliğin kişisel ilişkiler üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Bu kişilik özelliği hayatınızdaki insanlarla nasıl ilişki kurduğunuzu etkileyebilir. Nevrotiklik düzeyi yüksek olan kişiler bazen can sıkıcı olarak görülebilir. Örneğin, nevrotik davranışları olan bir kişi etrafındakilerin sinirlerini şu şekilde bozabilir:

• Başkalarına karşı eleştirel olmak
• Başkalarına aşırı bağımlı olmak veya işleri kendi başlarına halletmek yerine yardım istemek
• Çok şikayet etmek
• Sürekli güvence istemek
• Küçük sorunları alıp olduğundan daha büyük göstermek
• Daha Fazla Çatışmak

Nevrotiklikte yüksek olmak başkalarıyla çatışmaya da yol açabilir. Örneğin trafikte yolunuzu kesen birine öfkelenirseniz, onunla yüzleşmeye karar verebilirsiniz. Küçük sorunlar sizi çileden çıkarırsa, size stres yarattığını düşündüğünüz kişilere bağırabilir veya öfkelenebilirsiniz.

Nevrotiklik düzeyi yüksek bazı kişiler başkalarını kendi endişelerinden dolayı bir şeyler yapmakla suçlar. Bu, eşinizi herhangi bir kanıt olmadan aldatmakla suçlamak ve onu sizden uzaklaştırmak şeklinde ortaya çıkabilir. Ya da arkadaşlarınızı aşırı agresif bir şekilde suçlayabilirsiniz, bu da ilişkilerinize zarar verebilir.

Ayrıca, küçük ayrıntılara takılmak ve mükemmeliyetçilik sebebiyle, başkalarının sizden yapmanızı istediği görevleri tamamlamayabilirsiniz. Bu da gerginliğe ve çatışmaya yol açabilir

Nevrotiklik, duygularını düzenleyememe olarak karakterize edilir. Bu da başkalarının bu özelliğe sahip birini güvenilmez olarak görmesine neden olabilir. Örneğin, sürekli olarak sinirleniyorsanız, insanlar zorluklarla karşılaştıklarında sakin kalmanız konusunda size güvenemeyeceklerini düşünebilirler. En küçük bir tehdit karşısında paniğe kapılırsanız, zor durumlarda size güvenemeyeceklerinden korkabilirler.

Strese karşı toleransınızın düşük olması da ilişkilerinizi etkiler.İş yerindeki liderlerin yaklaşan iş terfisi için doğru kişi olmadığınıza karar vermesine neden olabilir. Veya bir aşk ilgisinin hayatlarını birlikte geçirmek istedikleri kişinin siz olmadığınıza karar vermesine neden olabilir.

Nevrotiklikle Nasıl Başa Çıkılır?

Yüksek düzeyde nevrotikliğe sahipseniz ve bunun ilişkilerinize zarar verdiğinden endişeleniyorsanız, daha iyi başa çıkmak için yapabileceğiniz birkaç şey vardır.

1. Değişimin Mümkün Olduğunu Bilin
2. Kişilik özelliklerinin zaman içinde nispeten istikrarlı olduğu düşünülse de, değişebilirler ve değişirler.
3. Şükran Günlüğü Tutun
4. Minnettar olduğunuz şeyleri yazmak, hayatınız mükemmel olmasa bile şükredecek çok şey olduğunu size hatırlatır. Her sabah veya her gece bu günlüğe yazmayı alışkanlık haline getirin. Hayatın sunduğu tüm iyi şeyleri hatırlamak için kullanın.
5. Farkındalık Pratiği Yapın
6. Farkındalık, sizi içinde bulunduğunuz anda tutarak duygularınızı yönetmenize yardımcı olabilir. Farkındalıklı olmak, kan basıncını düşürmek ve stres duygularını azaltmak gibi başka faydalar da sağlar.
7. Problem Çözme Becerileriniz Üzerinde Çalışın
8. Sorun çözme, bir soruna objektif olarak bakmayı ve ardından uygulanabilir çözümleri değerlendirmeyi içerir. Bu uygulama duyguları denklemden çıkararak olumsuz tepki verme eğilimini azaltır. Ayrıca sizi rahatsız eden şeyleri biriktirmek yerine çözmenin yollarını aramanıza yardımcı olur.
9. Stresi Azaltmanın Yollarını Bulun
10. Kronik stres daha olumsuz hissetmenize neden olabilir. Bu nedenle, stresinizi atmanın bir yolunu bulun. daha olumlu duygulara yer açın.
11. Bir spor salonuna katılın, meditasyon yapmaya başlayın, yoga yapın. Yaratıcı yönünüzle temasa geçin. resim yaparak, çizerek veya bir tür sanat yaparak stresinizi azaltın.
12. Profesyonel Yardım Alın
13. Nevrotiklik duyguları veya nevrotik davranışlarla ilgili zorluklarınız varsa, profesyonel yardımdan faydalanabilirsiniz. Örneğin, bilişsel davranışçı terapi (BDT) endişelerinizi yönetmenize yardımcı olacak bir seçenektir. Kabul ve taahhüt terapisi (ACT) de olumsuz duygularınızla daha iyi başa çıkmanıza yardımcı olabilir.

Siz de belirtildiği gibi nevrotik özelliklere sahip olduğunuzu düşünüyorsanız dengemin uzmanlarıyla görüşebilirsiniz. Terapi sürecinde kendinizi daha yakından tanıyabilirsiniz. Nevrotik ne demek?

Diğer Makaleler:

Onaylanma ihtiyacı. Neden hep onaylanmak isteriz?

Psikoterapi nedir ve hangi durumlarda gereklidir?

Onaylanma ihtiyacı. Neden hep onaylanmak isteriz?

Nevrotik ne demek

Kaynaklar:

Widiger, T. A., & Oltmanns, J. R. (2017, May 12). Neuroticism is a fundamental domain of personality with enormous public health implications. PMC. Nevrotik ne demek, nevrotik ne demek