Temizlik hastalığı ve belirtileri nelerdir?

Mutfak lavabonuzun pırıl pırıl olmasını seviyorsunuz ve ocağınız asla yeterince temiz olamıyor. Bu sizde obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) olduğu anlamına mı geliyor? Bu soruyu yanıtlamak için OKB’nin ne olduğuna ve OKB’li bazı kişilerin neden temizlik yapmak zorunda kaldıklarına bakmak gerekir. OKB ve temizlik arasındaki ilişki obsesyon (tekrarlayan, müdahaleci düşünceler) ve kompulsiyona (tekrarlanan davranışlar veya eylemler) dayanır.

Temizlik ve OKB arasındaki bağlantı nedir?

insanların bir türlü geçmeyen sıkıntı verici düşünceler yaşamasına neden olan bir bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Bu istenmeyen düşüncelere yanıt olarak, temizlik takıntısına sahip kişiler belirli eylemleri tekrarlamak için yoğun bir dürtü hissedebilirler. Bu eylemler fiziksel davranışlar (nesneleri belirli bir düzende dizmek gibi) veya zihinsel davranışlar (belirli bir şekilde dua etmek gibi) olabilir. Bazı insanlar bu eylemleri tamamlamanın bir tehdidi etkisiz hale getireceğini, takıntılı bir düşünceyi durduracağını veya istenmeyen düşüncelerin yarattığı endişeyi hafifleteceğini düşünür.

Bir şeyi sürekli tekrarlamak (takıntılı eylemler), çok fazla zaman alabilir. Kişinin sosyal, akademik veya profesyonel hayatını sekteye uğratabilirler. Takıntılı, eylemleri tam olarak yerine getirme ihtiyacı ciddi anksiyeteye neden olabilir.

Temizlik Takıntısı, normal temiz bir ortamda çalışma veya yaşama arzusundan ya da düzenlilikden çok daha fazlasıdır. Temizlik Takıntısında belirli alanları veya eşyaları sürekli abartılı şekilde temizlemek veya sürekli temizlik yapmak temizlik hastalığının belirtilerinin arasında yer alır.

Kirlenme ve temizlik ilişkisi nedir?

Bazı insanlar mikrop bulaşmasından ve kirlenmekten aşırı derecede korkarlar. Kirlenmek fiziksel olmak zorunda değildir. Kötülük veya kötü şans gibi manevi anlamda kirlenmek de rahatsız edebilir. Yada tam tersiz kirlenmek yerine başkasını kirletmekten korkabilirler.

Kirlenme takıntısı, temizlik takıntısına yol açabilir. İnsanlar, belirli bir düzende temizlik yaparak kirlenmeyi önleyebileceklerine inanırlar. Kirliliğin getireceği sorunlardan da temizlikle kurtulabileceklerine inanabilirler.

OKB ve temizlik takıntısı nedenleri nelerdir?

Genetik nedenler

Araştırmacılar, genetiğin bir kişinin OKB ve temizlik takıntısı geliştirip geliştirmemesi üzerindeki etkisini keşfetmeye devam ediyor. Ayrıca, temizlik ve düzenle ilgili semptomların özellikle ailelerde görülme olasılığının yüksek olduğunu bulmuştur.

Beyin yapısı

Araştırmacılar OKB’li kişilerin beyin yapılarında ve beyinlerinin işleyişinde farklılıklar bulmaktadır.

Çevre

Etrafınızda temizlik takıntısı olan başka insanların olması. Ailenizde temizliğe hassasiyetin yüksek olması etkileyici olabilir.

Temizlik takıntısının OKB’nin belirtileri nelerdir?

• Kir, hastalık, vücut salgıları, çöp veya kimyasallar dahil olmak üzere belirli nesnelerden veya maddelerden tiksinti veya korku duymak
• Kendinizin ya da başkalarının büyülü ya da ruhani yollarla – örneğin belirli isimleri ya da sayıları söyleyerek – kirletilebileceğine inanmak
• Ellerinizi tekrar tekrar yıkamak veya sık sık duş almak için güçlü bir dürtü duymak
• Kendinizi veya çevrenizi yıkamak için çok özel bir süreç veya ritüel kullanmak
• Günde birkaç kez kıyafet değiştirmek
• Enfekte olmuş olabilecek yerlerden veya kişilerden kaçınmak
• Başkalarının güvenli alanlarınıza girmesine izin vermeyi reddetmek
• Aşırı temizlik nedeniyle cildinize veya vücudunuza zarar vermek

Bazı şeyler temiz olmadığında ciddi anksiyete yaşarsınız. Bir şey kirli olursa bir felaket olabileceği korkusu yaşayabilirsiniz.

Temizlik hastalığını kendiniz tedavi edebilir misiniz?

Temizlik hastalığını profesyonel yardım almadan tek başına tedavi etmek pek mümkün değildir. Belirtiler hafifse, kendi kendine yardım/tedavi başarılı olabilir, ancak bir psikoterapi uzmanıyla konuşmanız tavsiye edilir. Bununla birlikte, hastaların semptomları hafifletmek için takip edebilecekleri ipuçları vardır.

Temizlik hastalığı nasıl tedavi edilir?

Temizlik bağımlılığı tedavi edilebilir ve utanılacak bir şey değildir. Etkilenenler ne kadar erken yardım alırsa, ilk tedavi başarıları da o kadar erken görülebilir.

Bu konuda uzmanlar temizlik takıntısı belirtilerinizi azaltabilecek bir çok tedavi yöntemi bulmuştur. Bu tedaviler günlük hayatınızı kolaylaştırabilir. Temizlik takıntısının getirdiği sorunlardan sizi kurtarır. Temizlik hastalığı tedavisi aşağıda belirtilen yöntemler ile uygulanabilinir.

Bilişsel davranışçı terapi: Bir BDT seansında, kaygıya neden olan düşünceler düzeltilir. Sağlıklı düşünceler üretmeniz hedeflenir.

Maruz bırakma terapisi, temizlik yapmak istediğinizde yapmamanız hedeflenir. Kirlenmeye izin vermeniz amaçlanır. Kirliliğe odaklanmadan yaşamanız hedeflenir.

Psikiyatri tedavisi, ilaç desteği gereken danışanlar için kullanılır.

Temizlik hastalığına karşı ipuçları:

• Sabit bir temizlik programı oluşturun ve bu program mevcut programdan daha küçük olsun.
• Temizlik malzemelerini ulaşılması daha zor/zahmetli hale getirin (kiler vb.)
• Sık sık günlük temizlik yerine haftada 1 kez büyük temizlik.
• Boş zamanı başka ve yeni hobiler için kullanın (boşluk doldurucu)
• Bir temizlikçi tutun (bırakın temizliği onlar yapsın)
• Arkadaşlarınızla ve ailenizle konuşarak yardım alın

Sizde temizlik takıntısı yaşıyorsanız dengemin uzmanlarından destek alabilirsiniz. Ücretsiz ön görüşmelerle sorularınızı uzmanlarımıza sorabilirsiniz.

dengem

Diğer Makaleler:

OKB nedir ve nasıl tedavi edilir?

Psikoterapi nedir ve hangi durumlarda gereklidir?

Neden Psikoloğa gitmeliyim?