Gaslighting nedir ve nasıl durdurulur?

Gaslighting nedir?

Gaslighting, bilinçli olarak mağdurların kafasını karıştıran, manipüle eden ve derinden huzursuz eden ve mağdurların gerçeklik algısını çarpıtarak ve özgüven duygularını gitgide bozan veya yok eden bir psikolojik istismar biçimidir.

İlişkilerimizde birbirimize bir çok duygu bulaştırabiliriz. Bulaşan duygular yapıcı veya yıkıcı olabilir. Gaslighting yani duygusal manipülasyon da diğerlerine hissettirdiğimiz yıkıcı duyguları içerir.

Ne yazıkki psikolojik olarak yıkıcı bir çok etkisi vardır. Gaslighting, bir istismarcının mağdurun gerçeklik algısını çarpıtarak, kendisinden şüphe etmesini ve onu kontrol etmeye çalışmasıyla gerçekleşir.

Gaslighting Nedir?

Gaslighting, kişinin kendisinden şüphe etmesini yaratmaya dayanan bir psikolojik manipülasyon biçimidir. Maruz kalan kişide derin duygusal izler bırakabilir. Gaslighting, istismarcı ile gaslighting uyguladığı kişi arasında bir güç dengesizliği içerir ve maruz kalan kişi bağımlı hale gelmeye kendi gerçekliğini unutmaya başlar.

İstismarcılar genellikle cinsiyet, cinsellik, ırk, milliyet, cinsellik veya ekonomi ile ilgili klişeleri veya kırılganlıkları istismar eder. Gaslighting, doktor muayenehanesi, işyeri, özel bir gün ve şöhretli romantik ilişkiler de dahil olmak üzere her durumda gerçekleşebilir.

Gaslighting özellikleri ve belirtileri nelerdir?

Gaslighting’in en ayırt edici özelliği, gaslighter için işlerin kendi istediği gibi gitmesinin önemli olmasıdır. İstismarcı için dünya kendi etrafında döner onun istekleri ve duyguları önemlidir, karşı tarafın duyguları önemsiz ve karşısındaki ile empatiden yoksundur.

Gaslighting psikolojik bir işkence boyutuna varabilir ve madura ciddi anlamda zarar verebilmektedir. Tüm bunlar gaslighting uygulayan kişilerin narsist olduğunu düşündürebilir. Gaslighterda narsistik özellikler görülmesi oldukça yaygındır.

Gaslighting’in işaretleri nelerdir?

Gaslighting ile ilgili gerçekten zor olan şeylerden biri, özünde kafa karıştırıcı olmasıdır. İstismarcı ile ilişkiniz oldukça karmaşıktır. Bu yüzden ilk başta istismara uğradığınızı tespit edemeyebilirsiniz.

Bunu tespit etmek gerçekten zor olabilir. Genellikle  sizin değer verdiğiniz ve güvendiğiniz birinden gelebilir. Bu sebeple o kişiyi istismarcı olarak göremeyebilirisniz.

Gaslighting neden tehlikelidir?

Gaslighting, özellikle romantik ilişkilerde herkesin başına gelebilecek bir duygusal istismar türüdür ve oldukça yaygın şekilde görülmektedir. Fark edildiği durumlarda bir çok ilişkide bu nedenden dolayı bitebilmektedir ve madur gashliter bir partnerden dolayı oldukça zarar görebilmektedir.

Aynı aile içinde yaşayan çocuklar da bu durumdan etkilenebilir. Gaslighter partnerler her zaman tanınmayabilir. Bu sebeple hayatınızı kabusa çeviren bir ilişkinin içinde kalmamak için bu farkındalık oldukça önemlidir.

Gaslighting’e maruz kaldığımı nasıl anlarım?

Bir ilişkinin içinde,

• Kendinizden şüphe duyuyorsanız
• akıl sağlığını sorguluyorsanız,
• Bir iletişimden sonra kafanız karışıyorsa ve güçsüz hissediyorsanız dikkat! Sağlıksız bir iletişimden çıkmış olabilirsiniz. Maruz kaldığınız istismarı fark edin. Ve kendinizi koruyun.
• Bir çok gaslighter, mağdur ettikleri kişileri çevrelerinden izole eder. Arkadaşlarından, ailelerinden ve diğer destek ağlarından izole etmek için çaba gösterir.
• Bir gaslighter, ona bir konuda meydan okuduğunuzda sizi manipüle eder. Sizi suçlu hissettirerek kendinizi suçlamanıza neden olabilir. Kafanız karışır ve kendinizden emin olamazsınız. Kendinizi kendinizde hata ararken bulabilirsiniz.
• Sıcak-soğuk, olumlu-olumsuz davranışları arka arkaya yaşayabilirsiniz. Bir gaslighter, mağdurun dengesini bozmak için sözlü taciz ve övgü arasında gidip gelebilir. Hatta bunu çok kısa süre içinde yapabilir. Madurun kafası karışır ve suçlamakla sevgi göstermek arasında sıkışır.
• ailesiniz ve arkadaşlarınız da psikolojik olarak iyi olmadığınızı düşünüyorsa,

bu duruma karşı dikkatli olmanız gerekmektedir

Gaslighting Ruh Sağlığınızı Nasıl Etkiler?

Gaslighting, belirsizliği ve kendinden şüphe duymayı kışkırtmayı amaçlar. Doğası gereği maduru çökertmeye yöneliktir. Süreç içinde yavaş yavaş psikolojik sorunlar yaşamaya başlayabilirsiniz.

Bu süreçte genellikle mağdurun ruh sağlığı için zararlıdır. Duygusal olarak istismara uyguladığınız süreçte şunları yaşayabilirsiniz:

• Anksiyete
• Depresyon
• Takıntı sorunları
• Cinsel sorunlar
• Özgüvenin azalması
• Travma sonrası stres bozukluğu
• Aşırı abartılmış bir tehlike korkusu
• İntihar düşünceleri

Gaslighting mağduruysanız ve yukarıdaki belirtilerden herhangi biriyle mücadele ediyorsanız dikkat etmelisiniz. Bir ruh sağlığı danışmanından veya diğer terapistlerden destek almayı düşünebilirsiniz.

Bunun için öncelikle farkındalığınızı artırın bu durumu fark etmek en önemli adımlardan biridir. İstismara maruz kalıyorsanız travmatize olmanız mümkündür. Terapi bunların üstesinden gelmenize yardımcı olabilir.

Bir Gaslighterı tanımanın ipuçları nelerdir?

Psikolojik manipülasyon uygulayan kişiler bir çok gaslighting teknikleri uygulayabilir

1. Saklamak: Tacizci partner anlamamış gibi yapar. Duygularını saklar. Ya da dinlemeyi reddeder.
2. Karşı koyma: Tacizci partner, mağdur olayları doğru hatırlasa bile, mağdurun hafızasını sorgular.
3. Engelleme: Tacizci partner konuyu değiştirir ve mağdurun düşüncelerini sorgular.
4. Önemsizleştirme: Tacizci partner, mağdurun ihtiyaçlarını veya duygularını önemsizmiş gibi gösterir.
5. Unutmak: Tacizci partner gerçekte ne olduğunu unutmuş gibi davranır.
6. İnkar etmek: Mağdura verdiği sözler gibi şeyleri inkar eder.

Gaslihting’in farkına varın!

• Gaslighting’e bir örnek, bir partnerin istismar edici bir şey yapması ve sonra bunun olduğunu inkar etmesi olabilir.
• Gaslighting romantik, platonik ve aile ilişkilerinde, hatta iş yerinde bile meydana gelebilir.
• İstismarcılar, ilişkide kontrolü sağlamayı hedefler. Kurbanlarının kendi akıl sağlığını sorgulamasına neden olabilirler.

Gaslighting’in etkileri, mağdurun istismarcı bir ilişkiden ayrılmasını daha da zorlaştırabilir. Çünkü bunun gerçekleştiğinin farkında bile olmayabilirler.

İlişkilerde kullanılan Gaslighting cümleleri nelerdir?

İstismarcı, kendi çıkarı için fena halde maduru yanıltmaya çalışabilir. Birkaç gaslighting cümleleri örnekleri ile kendi ilişkinizi gözden geçirin:

1.      “Böyle bir şey hiç olmadı.”

2.      “Sen sorunlusun. Diğer insanlar da öyle düşünüyor.’

3.      “Bunu yaptım çünkü seni seviyorum.”

4.      “Gerçekten bunu yapacağımı mı düşünüyorsun?”

5.      “Sen çok hassassın.”

6.      “O kadar da kötü değil. Diğer insanların durumu çok daha kötü.”

Gasligtingi nasıl durdurabilirim, nasıl kurtulabilirim?

Taciz içeren bir ilişkiden ayrılmak ya da bir ilişkiyi onarmak  kendi başınıza üstlenmeniz gereken bir yolculuk değildir. Terapistler size bu konuda yardımcı olabilir. Travma konusunda veya güven ve öz sevgiyi yeniden inşa etme konusunda destek alabilirsiniz. Terapi bu konuda size oldukça iyi gelebilir.

Ayrıca, destek grupları gibi topluluk kaynakları, izolasyon ve geçersizlik ve yalnızlık duygularını ortadan kaldırmada yardımcı olabilir. Bu destek grupları sizi benzer durumdaki diğer mağdurlarla bir araya getirerek yaşadıklarınızda yalnız olmadığınızı hatırlatabilir.

Psikolojik manipülasyon kurbanı olduğunuzu düşünüyorsanız, bunu fark etmiş olmanız da çok önemli. Sağlıksız ve istismarcı bir ilişkide kalmak zorunda değilsiniz. Unutmayın: Taciz içeren bir ilişki içinde olmanız sizin suçunuz değil ve ayrılmanız mümkün. Psikolojik manipülasyon belirtilerini tanıyın ve yardım almak için destek almaktan çekinmeyin.

Gaslighting (duygusal istismar) tedavisi için dengemden yardım alabilirsiniz!

Dengemin uzman psikologları size her konuda olduğu gibi manipülasyon konusunda da size yardımcı olabilir. Alanında uzman psikologlar ücretsiz ön görüşmelerle sorularınızı cevaplayabilir. Sizler de tanışmak istediğiniz psikologlara web sitemiz üzerinden ulaşabilirsiniz.

Online olarak dilediğiniz yerden ve istediğiniz zaman terapi seansınızı gerçekleştirebilirsiniz.

Duygusal istismara uğramak ve mutsuz olmak kaderiniz olmasın. Çözüm sadece ekranınızın diğer tarafında olabilir.

Dengemle ruhunuza iyi bakın!

dengem

Diğer Makaleler:

Mobbing Nedir? Mobbing Belirtileri Nelerdir?

Bipolar bozukluğu olan biri ile evli olmak

Borderline kişilik bozukluğu nedir?

Borderline kişilik bozukluğu nedir?

Gaslighting nedir?

Kaynaklar:

• Sarkis, S. (2018). Gaslighting: How to recognise manipulative and emotionally abusive people-and break free. Hachette UK.
• Fuchsman, K. (2019). Gaslighting. The Journal of Psychohistory, 47(1), 74-78.
• Stern, R. (2018). The gaslight effect: How to spot and survive the hidden manipulation others use to control your life. Harmony.
• Gaslighting nedir?